Archive for category: Fundargerðir

Aðalfundur ÆÍ 18. nóvember 2023 í Landbúnaðarháskóla Íslands

54. aðalfundur ÆÍ var haldinn i Landbúnaðarháskóla íslands 18. nóvember kl. 10:00. Fundurinn hófst á því að Áshildur bauð fólk velkomið í Landbúnaðarháskóla Íslands og lýsti ánægju sinn yfir því samstarfi sem verið hefur í gegnum tíðina við ÆÍ. Hún kynnti síðan fyrirkomulag fundarins og gaf Margréti Rögnvaldsdóttur formanni orðið.

Margrét bauð félagsmenn velkomna á aðalfund félagsins sem haldinn var bæði sem fjarfundur og staðfundur. Hún stakk upp á Páli Þórhallssyni sem fundarstjóra og Helgu Maríu Jóhannesdóttur sem fundarritara.Var það samþykkt. Mættir voru 46 félagsmenn á staðinn en 10 voru á fjarfundi.

Skýrsla stjórnar og reikningar

Margrét Rögnvaldsdóttir formaður kynnti skýrslu stjórnar.

Í stjórn félagsins eru Margrét Rögnvaldsdóttir formaður, Erla Friðriksdóttir varaformaður, Magnús Jónasson gjaldkeri, Helga María Jóhannesdóttir ritari en var áður meðstjórnandi. Stjórn skipti með sér verkum upp á nýtt en áður var Sigríður Magnúsdóttir ritari en er nú meðstjórnandi. Í varastjórn eru Pálmi Benediktsson og Hallur Þorsteinsson.

Tveir aðalfundir voru haldnir í mars árið 2022 fyrir árin 2020 og 2021 vegna þess að fresta hafði þurft fundum í covidinu. Aðalfundur fyrir árið 2022 var síðan haldinn í Kirkjumiðstöðinni á Eiðum í ágúst. Gert er ráð fyrir að aðalfundur fyrir árið 2024 verði á Laxamýri við Laxá í Aðaldal, laugardaginn 28. september.

Á síðasta aðalfundi var tekin ákvörðun um að ÆÍ yrði áfram sjálfstætt félag en ekki búgreinadeild innan Bændasamtaka Íslands. Stjórn gerði síðan samning við BÍ um að aukaaðild að samtökunum en í því felst m.a. að þeir vakta samráðsgáttina ÆÍ að kostnaðarlausu en greiða þarf fyrir aðra þjónustu sem félagið gæti þurft á að halda. Í framhaldi af þessu þurfti að breyta lögum félagsins.

Covid hafði líka haft áhrif á starfið innan deilda félagsins sem margar hverjar höfðu ekki haldið aðalfund. Skoraði stjórn á þær að halda aðalfund innan deildanna áður en að þessum aðalfundi kæmi. Hafa margar deildir gert það. Haldinn var fundur með formönnum deilda á undan aðalfundi. Vargeyðing er mikið til umræðu innan þeirra og skortur á fjármagni til að sinna henni.

Mikill tími hefur farið á þessu starfsári í umræðu um nýtt dúnmat. Á síðasta aðalfundi fékk stjórn umboð til að halda áfram viðræðum við IDFL um þróun á nýju gæðamati eða staðli sem gæti mögulega komið í staðinn fyrir það gæðamat sem nú er í gildi. Haldnir hafa verið fjölmargir stjórnarfundir um þetta mál, einnig fundir með IDFL og síðan tveir kynningafundir fyrir þá sem eru að hreinsa og/eða selja dún eða vörur úr dún og dúnmatsmenn og að lokum var haldinn kynningarfundur fyrir alla félagsmenn. Skiptar skoðanir hafa verið um þetta mál en gögn og niðurstöður fundanna hafa verið send á alla félagsmenn.

Það nýjasta í þessu máli er að á yfirstandandi löggjafarþingi, þann 24. október s.l., var lagt fram þingmannafrumvarp þar sem lagt er til afnám laga um gæðamat á æðardúni og að lögin skuli þegar öðlast gildi. Þessu frumvarpi fylgir nánast samhljóða rökstuðningur eins og fylgdi drögum að frumvarpi því sem ráðherra setti í samráðsgátt stjórnvalda árið 2020 og núverandi frumvarp jafnframt lagt fram án nokkurs samráðs við hagsmunastamtök æðarbænda.

Lokið var við heimasíðugerð í samstarfi við Íslandsstofu og er félagið nú komið með varanlegt lén fyrir heimasíðuna. Hannað var vörumerk fyrir æðardún sem félagið á og er það í skráningu hjá Hugverkastofunni. Þrátt fyrir það vantar enn fjármagn til að fara í markaðssókn og kynna æðarfugl og æðardún betur. Áður gat ÆÍ sótt styrki til Framleiðnisjóðs til ýmissa verkefna en hann hefur nú verið lagður niður og í hans stað er kominn Matvælasjóður. Ekki er hægt að sækja styrki til hans þar sem æðarrækt hefur ekkert með matvöru að gera. Margrét og Erla fóru á fund matvælaráðherra 10. maí s.l. ásamt Kristni Björnssyni verkefnisstjóra og tengiliðs ÆÍ hjá Íslandsstofu og Pétri Óskarssyni framkvæmdastjóra Íslandsstofu þar sem óskað var eftir því að fá einhvern styrk frá Matvælastjóði til að halda áfram með verkefnið. Ekki var hægt að verða við þeirri beiðni en ráðherra sagði að von væri á breytingum á reglum sjóðsins. Ekki hefur enn borið á þeim breytingum en stjórn mun fylgja þessu eftir og halda áfram að leita leiða til að fá  styrki.

Boðið var upp á umræður um skýrslu stjórnar en enginn bað um orðið.

Reikningar

Magnús Helgi Jónasson, gjaldkeri, fór yfir ársreikninga félagsins en þeir voru unnir af KPMG og yfirfarnir af skoðunarmönnum reikninga ÆÍ.

Tap var á rekstri félagsins upp á 3,3 milljónir kr. Eigið fé félagsins nam 13,4 milljónum. Undir gjöld falla að langmestu leyti markaðsstarf og innra starf og eru samtals 6.276.826 kr. Þar af fóru 4 milljónir í gerð kynningarmyndbands vegna heimsíðunnar eiderdownoficeland.com sem unnin var með Íslandsstofu. Afkoma ársins var neikvæð um 3.281.080 kr. en var jákvæð fyrir árið 2021 um 532.471 kr. Stærstu eignir Æðarræktarfélagsins eru fjárfestingarverðbréf. Samtals eru eignir félagsins rúmar 14 milljónir.

Styrkir og endurgreiðslur til deilda voru tekinar af á síðasta ári. Árgjaldið í félagið hefur verið 7.000 kr. Lögð var fram tillaga um hækkun félagsgjalda úr 7.000 kr. í 10.000 kr. Tillagan var samþykkt, tveir voru á móti.

Umræður um reikninga. Í umræðum komu m.a. fram áhyggjur af því hvort hærra gjald myndi fæla fólk úr félaginu og þeim vanda sem deildirnar standa frammi fyrir þar sem þær fá ekki lengur hluta af félagsgjaldinu.

Að umræðum loknum voru reikningar bornir upp til samþykktar og voru þeir samþykktir samhljóða.

Kosningar

Kjósa átti formann en Margrét Rögnvaldsdóttir, núverandi formaður, var í framboði. Enginn bauð sig fram á móti henni og hún því endurkjörin.

Einnig átti að kjósa einn í varastjórn og einn skoðunarmann reikninga. Hallur Þorsteinsson sem var í núverandi varastjórn var kosinn áfram og Pétur Guðmundsson í Ófeigsfirði var endurkjörinn sem skoðunarmaður reikninga.

Markaðs- og sölumál

Elías Gíslason fór yfir stöðuna varðandi sölu- og markaðsmál.

Salan hefur gegið vel og engar eldri birgðir eru til af æðardúni í landinu í dag. Verð á æðardún hélst nokkuð stöðugt frá árinu 2019 til ársins 2022 en hefur síðan snarhækkað 2023. Langt er síðan verðið hefur verið svona hátt. Japan hefur alltaf verið stærsti kaupandinn á æðardún og Þýskaland komið rétt á hælana á þeim. Á árinu 2023 hefur hins vegar verið seldur mun meiri dúnn til Þýskalands heldur en Japan.

Í dag selst dúnninn að mestu þveginn en áður var hann nánast seldur eingöngu óþveginn.

Gífurleg aukning hefur orðið á sölu á fullunninni vöru, þ.e. æðardúnssængum. Útflutningsverðmæti hefur að sama skapi aukist til muna. Árið 2020 var verðmæti útflutnings æðardúnssænga 7.4% af heildarverði ársins en árið 2022 var það komið upp í 28.35% af heildarverði ársins. Mest er nú selt af æðardúnsængum til Bretlands eða 47.3% en Bandaríkin eru næstir með 18.8% á árinu 2022.

Áhrif tófu og minks á dreifingu æðarhreiðra í Breiðafjarðareyjum – Jón Einar Jónsson

Jón Einar sagði frá rannsókn á áhrifum tófu og minks á dreifingu æðarhreiða sem gerð var hjá Háskólasetrinu á Snæfellsnesi. Nýlega birtist grein um efnið í vísindatímaritinu Ecology Letters.

Rannsóknin var gerð í eyjunum Brokey og Burkey á Breiðafirði. Í báðum eyjum eru heimamenn til skrafs og ráðgerðar, auk þess sem til eru margra ára skráningar á varptölum í báðum eyjunum. Eyjarnar voru lengi vel lausar við tófu og mink og til eru gögn um það hvenær það breyttist.

Niðurstöður rannsóknarinnar leiddu í ljós að áhrif minks á fjölda æðarhreiðra er gífurleg og er hann ríkjandi fyrirbæri í þessu vistkerfi, þ.e. hann hefur meiri áhrif á varp en hitastig. Hann á það jafnvel til að þurrka út allt æðarvarp í minni eyjum og þjappa því í stærri eyjarnar.

Kynning á Bjarmalandi og vinnu í kringum æðarvarp

Garðar Páll Jónsson formaður kynnti starf félagsins en þetta er félagsskapur atvinnuveiðimanna í kringum veiðar á mink og ref. Markmið þess er að minnka stofnstærð minks og refs með markvissum aðgerðum.

Bjarmaland hefur gefið út gjaldskrá fyrir refa- og minkaveiðar og hefur boðið ÆÍ upp á þjónustu utan þess sem þeir eru samningsbundnir við sveitarfélögin. Kostnaður er mikill vegna minkahunda og hafa sveitarfélög ekki verið að sinna þessu málefni nógu vel. Garðar telur mikilvægtr að þrýsta á sveitarfélögin að standa við það sem þeim ber að gera. Þá sagði hann að það væri ekki stórmál að halda niðri stofnstærð en það kostar vinnu og fjármagn.

Undir þessum lið kynnti Margrét formaður eyðublað/tjónablað sem stjórn hefur verið að vinna að. Æðarbændur geta notað blaðið til að tilkynna tjón sem þeir verða fyrir í sínu æðarvarpi. Lítið hefur verið um tilkynningar til Umhverfisstofnunar um tjón í æðarvörpum þrátt fyrir að tilkynna eigi slíkt skv. samningi á milli sveitarfélaga og Umhverfisstofnunar. Blaðinu á að skila inn til sveitarfélaga. Er það von stjórnar að þetta blað muni auðvelda tilkynningar til sveitarfélaga og stuðla með því að bættri skráningu svo hægt sé að safna gögnum um þessi tjón.

Kynning á breytingum á jarðarlögum

Guðrún Gauksdóttir lögmaður kynnti breytingar á jarðarlögum sem tóku gildi 14. júlí 2022 en þar koma m.a. fram róttækar breytingar varðandi forkaupsrétt sameigenda að jörðum. Þessar breytingar ganga út á það að forkaupsréttur sameigenda að jörð gengur framar rétti maka, niðja, systkina og foreldra við sölu og erfðir. Þetta getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir marga og er nú þegar farið að koma upp vandkvæði hjá sýslumanni við meðferð dánarbússkipta. Undanþága er frá þessu, þ.e. sameigendur geta fallið frá forkaupsrétti, ef vilji er fyrir hendi hjá öllum. Taldi hún að markmiðið með þessu lögum væri virðingarvert sem snýr að því að fækka eigendum að jörðum en of langt sé gengið varðandi forkaupsréttinn. Mikilvægt er fyrir æðarbændur sem eru sameigendur að jörð að kynna sér þessi nýju ákvæði.

Boðið var upp á umræður um erindið.

Hádegishlé

Þá var gert hlé á fundinum á meðan boðið var upp á hádegisverð, súpu og brauð, sem fundarmenn gerðu góð skil.

Kynning á mögulegri vottun á æðardún

Dagskrárbreyting

Elías Kristjánsson lagði fram bréf frá Æðardúnshópi Félags atvinnurekanda þar sem mótmælt er niðurfellingu á lögum nr. 52/2005 um gæðamat á æðardúni.

Forsagan – Erla Friðriksdóttir

Erla fór yfir forsöguna og rakti meðal annars sögu gæðamats á æðardúni sem rekja má til ársins 1970. Fram til ársins 1970 giltu engar reglur um viðskipti með íslenskan æðardún og hafði það áhrif á traust í viðskiptum með afurðina og þar með hvaða verð fékkst fyrir dúninn. Æðarardúnn var seldur í misjöfnu ástandi, sem leiddi til þess að þeir sem ekki vönduðu síg við hreinsun á dúninum eyðilögðu orðspor hans og æðarbænda í viðskiptum.

Fyrsta baráttumál nýstofnaðs Æðarræktarfélags Íslandsárið 1969 var að sett yrðu lög um gæðamat á æðardúni sem legðu grundvöll að virðisaukningu fyrir þessa einstöku afurð. Lög um gæðamat á æðardúni tóku gildi árið 1970 og gæðamatskerfið hefur verið hornsteinn í viðskiptum með æðardún upp frá því. Íslenskur æðardúnn er seldur á hærra verði en annar æðardúnn, s.s. æðardúnn frá Kanada enda geta kaupendur treyst að um gæðavöru er að ræða þar sem lögin kveða á um að allur æðardúnn skuli metinn og eingöngu er heimilt að selja fyrsta flokks æðardún hvort heldur er í hrávöru eða í fullunnum vörum.

Árið 2005 voru lögin og reglugerðin endurskoðuð og svo aftur 2011. Í febrúar 2020 fær stjórn ÆÍ tilkynningu um að búið væri að leggja fram frumvarp á Alþingi um að fella niður lög um gæðamat á æðardúni. Var þetta gert án nokkurs samráðs og kom æðarbændum og stjórn ÆÍ mjög á óvart. Stjórn ÆÍ fór þá á fund ráðherra og mótmælti þessari ákvörðun og var frumvarpið í kjölfarið dregið til baka og ÆÍ gefið tækifæri til að skoða mögulega kosti sem tekið gætu við af lögunum. Í framhaldi af þessu leitaði ÆÍ til Staðlaráðs, iCert og IDFL til að kanna mögulega vottun á æðardúni. Leitað er eftir kerfi sem er jafn gott eða betra en lög um gæðamat á æðardúni. Enn sem komið er hefur slíkt kerfi ekki fundist.

Tillaga að mögulegri vottun – Margrét Rögnvaldsdóttir

Margrét rakti þá atburði sem urðu til þess að viðræður hófust við IDFL um mögulega vottun. Í framhaldi af því sem fram kom í erindi Erlu hafði IDFL sjálft frumkvæði af því að vinna áfram í þessu máli og þróa staðal fyrir íslenskan æðardún. Einhverjir æðarbændur hafa nú þegar nýtt sér þjónustu IDFL. Í kjölfar fundar með ráðuneytinu í apríl 2022 sem IDFL hafði frumkvæði af óskaði ráðuneytið eftir afstöðu ÆÍ til IDFL. ÆÍ hélt þá tvo fundi með þeim félagsmönnum sem hreinsa og/eða selja dún eða vörur úr dún og dúnmatsmönnum eins og fram kom í skýrslu stjórnar. Stjórnin sjálf tekur ekki afstöðu í þessu máli en ákveðið var að tekin yrði afstaða til málsins á aðalfundi og niðurstaða kynnt ráðuneytinu.

Eftir að fundirnir voru haldnir var óskað var eftir skriflegum athugasemdum um kosti og galla núverandi dúnmats og IDFL staðalinn. Margrét hefur tekið saman þær athugasemdir sem bárust og kynnti hún þær á fundinum. Einnig kynnti hún uppkast af samningi eða staðli sem IDFL hefur unnið að og hefur þegar verið sendur á félagsmenn. IDFL skoðar ekki allan dún heldur tekur út dúnhreinsistöðvar og aðila sem búa til vörur úr dún. Síðan er tekin stykkprufa, um 10%, hjá æðarbændum sjálfum.

Eftir kynningu Erlu og Margrétar var boðið upp á umræður og tóku margir til máls. Voru skiptar skoðanir um málefnið og mismunandi þarfir sem komu fram varðandi dúnmat.

Kosningar um ályktanir

Eftirfarandi ályktanir voru bornar upp á fundinum til samþykktar:

Ályktun

,,Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands haldinn þann 18. nóvember 2023 í Landbúnaðarháskóla Íslands telur þýðingarmikið að lög nr. 52/2005 um gæðamat á æðardúni haldi gildi sínu. Lögin hafa gegnt veigamiklu hlutverki við sölu á æðardúni í yfir 50 ár eða allt frá 1970 þegar lögin voru fyrst sett. Lög um gæðamat á æðardúni hafa verið hornsteinn þess að kaupendur æðardúns geti treyst að um fyrsta flokks íslenskan æðardún sé að ræða hvort heldur sem um ræðir æðardún eða vörur sem innihalda æðardún. Lögin hafa gegnt lykilhlutverki í að tryggja sérstöðu íslensks æðardúns á heimsvísu“.

Ályktunin var samþykkt samhljóða.

Ályktun

,,Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands haldinn þann 18. nóvember 2023 í Landbúnaðarháskóla Íslands mælist til þess að stjórn félagsins fari í viðræður við ráðuneytið um áframhaldandi skoðun á dúnmati og framkvæmd þess skv. núgildandi lögum“.

Ályktunin var samþykkt samhljóða.

Ályktun

,,Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands haldinn þann 18. nóvember 2023 í Landbúnaðarháskóla Íslands mælist til þess að stjórn félagsins vinni áfram með IDFL að staðli fyrir íslenskan æðardún“.

24 kusu með ályktuninn, 19 voru á móti. Ályktunin var því samþykkt.

Ályktun

,,Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands haldinn þann 18. nóvember 2023 í Landbúnaðarháskóla Íslands hvetur stjórnvöld til að auka fjármagn til refa- og minkaveiða. Æðarræktarfélagið hvetur einnig ríkið og sveitafélög landsins til að koma á samræmdum reglum um veiðar þessara dýra. Æðarræktarfélagið mælist til þess að sveitarfélög haldi utan um tjón í æðarvörpum og tilkynni þau til Umhverfisstofnunar. Eins og segir til um í samningi þeirra við Umhverfisstofnu“.

Ályktunin var samþykkt, einn var á móti.

Eftirfarandi áskorun frá Æðardúnshópi Félags atvinnurekenda var lesin upp á fundinum og borin upp til samþykktar:

,,Æðardúnshópur í Félagi atvinnurekenda skorar eindregið á Æðarræktarfélag Íslands að leggjast hart gegn því við matvælaráðherra að lög nr. 52/2005  um gæðamat verði felld úr gildi. Lögin hafa allar götur frá því þau voru sett árið 1970 gegnt mikilvægu hlutverki fyrir útflutning á æðardúni og vörum sem innihada íslenskan æðardún. Lögin hafa fyrir löngu sannað mikilvægi sitt og standast enn fyllilega tímans tönn. Það getur haft slæmar afleiðngar fyrir seljendur og kaupendur á æðaradúni sem hafa reytt sig á lögin í um 53 ár verði þau felld úr gildi. Þá munu opnast möguleikar fyrir sölu á æðaradúni sem ekki stenst þær gæðakröfur sem nú eru gerðar til íslensks æðardúns en íslenskur æðardúnn nýtur nú algjörrar sérstöðu á heimsvísu“.

Áskorunin var samþykkt samhljóða.

Í lok fundar var Guðrún Gauksdóttir fyrrverandi formaður ÆÍ gerð að heiðursfélaga fyrir störf sín í þágu félagsins og æðarræktar á Íslandi.

Fundi slitið.

Helga María Jóhannesdóttir

ritari

Fundargerð aðalfunda ÆÍ, fyrir árin 2020 og 2021, 26. mars 2022.

Aðalfundarstörf fyrir árið 2020

Fundarsetning: Guðrún Gauksdóttir, formaður ÆÍ, flutti ávarp:

„Kæru félagar í ÆÍ!

Það var viðbúið að færri félagar mæti til aðalfundar nú en ella, vegna Covid faraldursins og þess að fundurinn er ekki á hefðbundnum tíma. Afboðanir hafa verið að berast frá félögum og stjórnin hefur ekki farið varhluta sjálf af veirunni.

Það er í fyrsta skipti sem hægt er að fylgjast með aðalfundi ÆÍ  í gegnum fjarfundarbúnað á TEAMS og geri ég ráð fyrir að svo verði í framtíðinni. Það eru því tímamót í ýmsum skilningi hjá félaginu. Við munum á næstunni kjósa um það hvort félagið verði hluti Bændasamtaka Íslands sem búgreinadeild æðarræktar eða haldi áfram sem sjálfstætt félag.

Hjá mér eru tímamót því ég mun ekki gefa aftur kost á mér sem formaður. Ég hef setið í stjórn ÆÍ frá aðalfundi 2003 og tók við sem formaður félagsins árið 2010. Ég hef reyndar syndgað upp á náðina síðastliðin 2 ár. Á tímamótum er tækifæri til að horfa um öxl.

Á þeim árum sem ég hef setið í stjórn og síðar gegnt formennsku hafa orðið umtalsverðar breytingar á starfi og högum félagsins, fyrst og fremst vegna afnáms búnaðargjalds og í kjölfar þess breytinga á félagskerfi Bændasamtaka Íslands. Æðarræktafélag Íslands hefur verið aðildarfélag Bændasamtaka Íslands frá stofnun félagsins árið 1969 og því hafa þessar breytingar haft bein áhrif á starfsemi ÆÍ, m.a. á hlutverk og störf stjórnar og auk þess höggvið skarð í tekjur félagsins okkar.

Áður en búnaðargjald var afnumið var það megintekjustofn félagsins eins og grein hefur verið gerð fyrir í bréfi til félaga. Þeim hluta gjaldsins sem rann til Bændasamtakanna var m.a. varið til þjónustu hlunnindaráðgjafa við ÆÍ. Á þeim tíma sem ég sat í stjórn voru það Árni Snæbjörnsson og síðar Guðbjörg Helga Jóhannesdóttir sem voru hlunnindaráðgjafar. Þekking þeirra og framlag til æðarræktar er ómetanlegt og þau lögðu grunn að mörgum þeim viðfangsefnum sem félagið er að fást við í dag.

Við brotthvarf hlunnindaráðgjafa í kjölfar afnáms búnaðargjalds varð stjórn ÆÍ að feta nýja stigu. Það eru margir félagar ÆÍ sem sakna heimsókna og þeirrar aðstoðar og hvatningar sem Árni og Guðbjörg miðluðu af þekkingu sinni. Eftir að búnaðargjald var afnumið og aðstoðar hlunnindaráðgjafa naut ekki lengur við þá voru góð ráð dýr og stjórn ÆÍ hefur leitað leiða til að halda uppi starfi félagsins. Fyrst og fremst  hefur verið um sjálfboðavinnu að ræða af hálfu stjórnarmanna en félagið einnig keypt þjónustu í einstök verkefni. Félagsmenn hafa sýnt umburðarlyndi þegar hnökrar hafa komið upp í starfinu og kann ég þeim þakkir fyrir. Í forgrunni hefur verið að gæta eins og kostur er sjóða félagsins. Með sama hætti hafa Bændasamtökin og önnur búgreinafélög þurft að leita leiða til að mæta þeim áskorunum sem fylgdu afnámi búnaðargjalds og þeim breytingum sem það hafði á félagskerfi Bændasamtakanna. Á sömu vegferð er Æðarræktarfélag Íslands nú.

Áherslur stjórnar ÆÍ hafa byggst á þeim verkefnum, sem félaginu eru falin í lögum félagsins, og stjórn vinnur hverju sinni að í umboði aðalfunda. Jafnframt byggja áherslur stjórnar á þeim trausta grunni sem lagður hefur verið að æðarrækt frá því að félagið var stofnað fyrir rúmum 50 árum en tekst jafnframt á við nýjar áskoranir.

Ég þakka félögum Æðarræktarfélags Íslands það traust sem þeir hafa sýnt mér á síðastliðnum tæpum 20 árum og fyrir að fela mér forystu í félaginu. Ég þakka samstarsfólki í stjórnum hverju sinni og hlunnindaráðgjöfum okkar fyrir farsælt og gott samstarf.

Ég óska nýjum formanni, sem verður kosinn hér á eftir, stjórn og félaginu heilla í því starfi sem framundan er. Það eru tímamót í sögu félagsins hvort sem fyrir valinu verður að sameinast Bændasamtökum Íslands sem búgreinadeild æðarræktar eða að starfa á sjálfstæðum grundvelli. Æðarrækt á engan sinn líka og áhersla verður lögð á vöxt og viðgang búgreinarinnar hvor vettvangurinn sem fyrir valinu verður. Mikilvægast er að æðarbændur haldi hópinn í baráttu sinni.

Við fögnuðum síðast þegar við hittumst – fyrir tæpum þremur árum síðan – hálfrar aldar afmæli félagsins, m.a. með heimsókn á Bessastaði. Aðalfundirnir í dag eru með óhefðbundnu sniði sem skýrist af ýmsu og margir sakna fastra liða eins og frétta frá deildum og erinda frá fræðimönnum.

Nú lýsi ég 51. og síðan 52. aðalfund félagsins setta. Sæmundur Sæmundsson fer með fundarstjórn og Sigríður Magnúsdóttir, ritari félagsins skráir fundargerð“.

Fundarsókn var þokkaleg, 29 manns sátu fundinn í húsnæði Landbúnaðarháskóla Ísands í Keldnaholti, Árleyni 22, en 14 til viðbótar voru á TEAMS. Þetta er í fyrsta skipti sem félagar taka þátt í aðalfundi á netinu.

Fundarstjóri, Sæmundur Sæmundsson, bar upp ársreikninga félagsins fyrir árið 2019 og voru þeir samþykktir.

Aðalfundarstörf fyrir árið 2021

Fundarsetning og skýrsla stjórnar:

Guðrún Gauksdóttir flutti skýrslu stjórnar:

„Áherslur stjórnar ÆÍ hafa byggst á þeim verkefnum sem félaginu eru falin í lögum félagsins  og stjórn vinnur að hverju sinni  í umboði aðalfunda. Jafnframt byggja áherslur stjórnar á þeim trausta grunni sem lagður hefur verið að  æðarrækt frá því að félagið var stofnað fyrir rúmum 50 árum en tekst jafnframt á við nýjar áskoranir.

Vottun íslensks æðardúns

Lögskipað vottunarkerfi íslensks æðardúns hefur mikla sérstöðu. Ári eftir að ÆÍ var stofnað var lögfest kerfi gæðamats á æðardúni og hefur það frá upphafi verið grundvöllur trausts í viðskiptum með æðardún og þekkt og viðurkennt á meðal hráefniskaupenda. Þegar gæðamatskerfinu var breytt og það var jafnframt látið taka til fullunninnar vöru komu í ljós ágallar á kerfinu og vinnur stjórn nú að tillögum að breytingum á reglukerfinu í samráði við Landbúnaðarráðuneytið. Þá má nefna að miklar breytingar og nýungar hafa almennt orðið í vottunarkerfum á síðustu árum og stjórn því kannað möguleika á notkun annarra vottunarkerfa samhliða eða sem gætu komið í stað þess kerfis sem nú er í gildi. Landbúnaðarráðuneytið lagði árið 2020 til að vottunarkerfi æðardúns yrði afnumið en eftir andmæli stjórnar ÆÍ og viðræður við fulltrúa ráðuneytisins voru þær tillögur dregnar tilbaka. Það liggur þó fyrir að þetta er og verður þýðingarmikið verkefni hjá ÆÍ að vinna að endurskoðun vottunarkerfisins og nauðsynlegt að gefa sér rúman tíma og athuga þá kosti sem í boði eru gaumgæfilega.

Fulltrúar úr stjórn ÆÍ hafa m.a. fundað með Staðlaráði Íslands, ICERT og International Down and Feather Labaratory. Þá mun vottun íslensks æðardúns sem verndaðs afurðaheitis m.a. skipta miklu máli, en sú umsókn er í undirbúningi. Þá eru þeir félagsmenn sem eru í hreinsun, sölu og útflutningi æðardúns hvattir til að leita leiða fyrir sín fyrirtæki að því er varðar þær fjölbreyttu vottanir sem í boði eru í dag. ÆÍ hefur staðið fyrir grunnkerfi um vottun á æðardúni og ver af öllu afli og hefur mótað að breyttum aðstæðum.

Markaðssetning æðardúns og samstarf við Íslandsstofu

Æðardúnn er afar takmörkuð auðlind og meginmarkmið ÆÍ hefur verið að draga úr sveiflum í eftirspurn og verði á æðardúni. Aukin fullframleiðsla á vöru úr æðardúni beint til kaupanda dregur úr sveiflum og skilar mestu verðmæti til æðarbænda. ÆÍ hefur leitað ýmissa leiða í þessum efnum og  kynningarefni var endurnýjað árið 2012, gefnir út bæklingar og kynningarmynd á fjórum tungumálum og hefur það efni staðið fyrir sínu.

Mikil þróun hefur aftur á móti orðið í leiðum í markaðsetningu og því er það ómetanlegt fyrir ÆÍ að vera nú komið í samstarf við Íslandsstofu og njóta sérfræðiþekkingar og leiðsagnar fagfólks þar. Í ljósi þeirrar þýðingar sem stjórn ÆÍ telur að sú samvinna hafi fyrir æðarrækt hefur verið ákveðið að verja fjárhæð af sjóði félagsins til að hrinda markaðssetningunni af stað og er undirbúningur að nýjum söluvef æðardúns vel á veg kominn. Gert er ráð fyrir að vefurinn verði opnaður seinnipart sumars eða í haust. Þá ætlar Íslandsstofa að skipuleggja myndatökur á nokkrum stöðum á landinu fyrir vefsíðuna í vor. Ljóst er að framvinda markaðsátaksins í samvinnu við Íslandsstofu ræðst af því hvernig gengur að afla styrkja til þeirra verkefna sem framundan eru. Stjórn hefur óskað eftir fundi með landbúnaðarráðherra til að kynna þýðingu markaðsverkefnisins fyrir æðarrækt í landinu og hvort opinberir styrkir séu í boði. Framleiðnisjóður sem hefur verið aðalstyrktaraðili í átaksverkefnum ÆÍ var lagður niður í fyrra og í stað hans stofnaður Matvælasjóður, þar sem verkefni tengd æðardúni eru ekki styrkhæf.

Það er ÆÍ mikils virði að vera komð í samstarf við Íslandsstofu. Félagsmenn geta kynnt sér vef Íslandsstofu www.inspiredbyiceland.com og upplýsingar um starfsemi hennar www.islandsstofa.is

Að því er varðar markaðsstarf þá felst hluti af kynningu og markaðssetningu æðardúns  einnig í veitingu upplýsinga og stuðningi við þá sem sem vilja kynnast æðarrækt hvort sem um er að ræða einstaklinga, kvikmyndagerðarmenn og fleiri aðila og félaginu berst fjöldi slíkra fyrirspurna. Félagsmenn sem eru seljendur/útflytjendur æðardúns eru hvattir til að senda tengiliðaupplýsingar á netfang félagsins, yfirfara þær eða uppfæra.

Bandaríkjamarkaður nú opinn fyrir vörur úr æðardúni

Íslandsstofa hefur unnið að því að opna leiðir fyrir æðardún og vörur úr æðardúni á Bandaríkjamarkað í samráði við sendiráð Íslands í Bandaríkjunum og nú hillir undir langþráðar breytingar í þeim efnum. Þegar er búið að opna fyrir  innflutning á vörum úr æðardúni frá Íslandi til Bandaríkjanna. Félagsmenn eru hvattir til að láta stjórn vita ef þeir lenda í einhverjum erfiðleikum í útflutningi til Bandaríkjana en minnisblaði hér að lútandi hefur verið dreift á tollhafnir í Bandaríkjunum. Að því er varðar innflutning æðardúns (hráefnis) á Bandaríkjamarkað þá er einhver bið á að opnað verði fyrir hann, líklega u.þ.b. 2 ár.

Sölumál

Glærur sem Erla Friðriksdóttir, varaformaður ÆÍ, hafði tekið saman og voru kynntar á fundinum og má sækja með þessari krækju. http://icelandeider.is/wp-content/uploads/2022/04/20220326.Solumal.SENT_.pdf

Vargeyðing

Mál tengd vargeyðingu eru eitt af meginverkefnum ÆÍ samkvæmt lögum félagsins. Fram að afnámi búnaðargjalds gátu deildir félagsins sótt um styrk til ÆÍ til vargeyðingar en eftir að þessi stærsta tekjulind félagsins hvarf var ákveðið að hætta að greiða slíka styrki. Þegar mál tengd vargeyðingu hafa verið til umfjöllunar hjá stjórnvöldum hefur ÆÍ lagt áherslu á að koma að sjónarmiðum æðarbænda. Nú síðast átti fulltrúi úr stjórn ÆÍ sæti í nefnd þeirri sem skipuð var til að endurskoða lög um vernd, friðun og veiðar á villtum fuglum og villtum spendýrum en þeirri vinnu er ekki lokið.

Gagnvirkur kortagrunnur yfir æðarvarp á Íslandi

Margrét Rögnvaldsdóttir hefur stýrt uppfærslu á gagnvirkum kortagrunni yfir æðarvarp á Íslandi í samvinnu við Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins (RML) og er hann aðgengilegur á vef félagsins. Það er mikill áfangi að hafa uppfærðar upplýsingar um fjölda og staðsetningu æðarvarpa á Íslandi og slíkur grunnur felur í sér ýmis tækifæri.

Námskeið

Endurmenntun Landbúnaðarháskólans hélt í samráði við stjórn ÆÍ dúnmatsnámskeið í haust og var þátttaka mjög góð. Um næstu helgi, er fyrirhugað námskeið um æðarrækt með áherslu á ungauppeldi og vargeyðingu.

Tilraun 2 æðarrækt

Fyrirhugað er að sýningin um æðarrækt og æðardún, sem unnin er í samvinnu við Listaháskóla Íslands, verði opnuð 7. maí í Norræna húsinu en nánari upplýsingar verða sendar félagsmönnum síðar.

Önnur verkefni

Að frátöldum framangreindum meginverkefnum tekst ÆÍ og stjórn á við margvísleg önnur viðfangsefni og sum þeirra eru ný af nálinni. Starfsemi sem felur í sér  mögulega ógn við búsvæði æðarfugls hefur færst í vöxt, t.d. sjókvíaeldi og nýting þangs og þara. ÆÍ hefur lagt áherslu á rannsóknir á þessu sviði.  Einnig má nefna sjúkdóma sem herja á æðarfugl, t.d. fuglakóleru.  ÆÍ telur samvinnu við þá sem stunda rannsóknir á æðarfugli og búsvæðum hans og þeirri margvíslegu vá sem að fuglinum steðjar mikilvæga og staðið fyrir kynningu á þeim málefnum á aðalfundum félagsins. Þá má nefna átak í friðlýsingarmálum og hönnun sérstaks skiltis sem eigendur friðlýstra æðarvarpa geta fengið keypt. Nánari upplýsingar eru á vefsíðu félagsins.

Breytingar á félagskerfi Bændasamtaka Íslands (BÍ)

Eins og félagsmönnum er kunnugt þá hafa orðið breytingar á félagskerfi BÍ og mun í tengslum við aðalfund verða kosið um hvort ÆÍ sameinist BÍ. Hafa félagsmönnum verið sendir póstar með upplýsingum um hvað sameining felur í sér. Fundur með formanni Bændasamtakanna var haldinn í janúar eins og kemur fram í pósti sem sendur var á félaga ÆÍ. Á fundinum gafst félagsmönnum tækifæri til að spyrja út í þær breytingar sem felast í sameiningu við Bændasamtökin. Siðar á fundinum verður lögð fram tillaga að bráðabirgðaákvæði við lög ÆÍ þar sem lagt er til að rafræn kosning fari fram um sameiningu ÆÍ við Bændasamtökin“.

Tillöguna má sjá hér að neðan, en allir nema einn fundarmaður samþykktu tillöguna.

Tillaga að ákvæði til bráðabirgða í lög Æðarræktarfélag Íslands vegna kosninga um sameiningu félagsins við Bændasamtök Íslands

Tillaga að ákvæði til bráðabirgða hljóðar svo:

Stjórn Æðarræktarfélags Íslands er heimilt að efna til rafrænnar atkvæðagreiðslu á meðal kjörgengra félagsmanna í framhaldi af aðalfundi áranna 2020 og 2021, sem haldinn er þann 26. mars árið 2022, um það hvort félagið verði sameinað Bændasamtökum Íslands. Niðurstaða þeirra kosninga er bindandi með sama hætti og ef þær hefðu farið fram á aðalfundinum sjálfum. Jafnframt er stjórn falið að gera nauðsynlegar ráðstafanir til aðlögunar samþykkta félagsins í samræmi við niðurstöður kosninganna og gera aðrar nauðsynlegar ráðstafanir tilefni þeirra.

Greinargerð

Æðarræktarfélag Íslands hefur verið eitt af aðildarfélögum að Bændasamtökum Íslands.  Nú hafa  orðið breytingar á félagskerfi samtakanna og aðildarfélögin hafa eitt af öðru kosið um sameiningu við Bændasamtökin sem deildir búgreina. Félagar ÆÍ eiga eftir að kjósa um sameiningu. Stjórn ÆÍ telur almenna þátttöku í kosningum mikilvæga og að sem flestir félagsmenn eigi kost á þátttöku í kosningunum hvort sem þeir komast á aðalfund eða ekki. Í kjölfar kynningarfundar með BÍ þann 27. janúar s.l. gekkst stjórn ÆÍ fyrir skoðanakönnun meðal félagsmanna um hug þeirra til sameiningar. Í könnuninni tóku þátt 122 og voru 52 samþykkir sameiningu við Bændasamtökin en 70 mótfallnir.

Til að tryggja sem almennasta þátttöku í kosningu um þetta mikilvæga mál leggur stjórn ÆÍ til að bráðabirgðaákvæði verði samþykkt við lög félagsins sem heimili rafræna atkvæðagreislu um þetta tiltekna mál. Með ákvörðun um rafræna atkvæðagreiðslu í kjölfar aðalfundar gefst flestum félagsmönnum kostur á að greiða atkvæði óháð því hvort þeir geti sótt aðalfund eða ekki.

Félagar í ÆÍ eru búsettir í öllum landshlutum og eiga ekki allir heimangengt til aðalfundar og einnig koma hér til áhrif af Covid en fjöldi sýkinga er enn mikill. Eingöngu er lögð til þessi afmarkaða tillaga að bráðabirgðaákvæði við lögin. Ljóst er að endurskoðun á lögum félagsins þarf að fara fram fyrir næsta aðalfund hver sem niðurstaða kosnnganna verður. Bráðabirgðaákvæðið fellur niður þegar rafræn kosning er afstaðin.

Ársreikningur: Sæmundur Sæmundsson, fundarstjóri, fór yfir ársreikninginn fyrir árið 2020 og bar hann upp til samþykktar. Ársreikningurinn var samþykktur með öllum greiddum atkvæðum.

Íslandsstofa og ÆÍ: Kristinn Björnsson verkefnastjóri átti að kynna samstarf Íslandsstofu og Æðarræktarfélagsins, en komst ekki til fundarins. Hann sendi glærurnar sínar til fundarins og Margrét Rögnvaldsdóttir fór yfir þær með fundarmönnum og sýndi nýja vefinn sem enn er verið að vinna með Íslandsstofu. Það á að fara í myndartökur í vor í samstarfi við æðarbændur.  Meðal annars á að gera áhrifamyndband. Vefurinn verður vistaður og í umsjá Íslandsstofu án kostnaðar fyrir ÆÍ.  Það er áætlað að þessi vefur fari í loftið síðsumars.

Kosningar: Fyrst var kjörinn formaður ÆÍ til eins árs. Einn var í framboði, Margrét Rögnvaldsdóttir, og var hún einróma kjörin sem nýr formaður ÆÍ. Í aðalstjórn voru þrír í framboði um tvö sæti, Árni Rúnar Örvarsson, Magnús Jónasson og Sigríður Magnúsdóttir. Hér þurfti að kjósa og atkvæðaseðlum dreift. Niðurstaðan varð sú að Sigríður og Magnús voru kosin í stjórn. Í varastjórn voru líka þrír í framboði um tvö sæti, Pálmi Benediktsson, Óðinn Logi Þórisson og Hallur Þorsteinsson. Aftur var atkvæðaseðlum dreift og kosið. Niðurstaðan hér var að þeir Pálmi og Hallur voru kosnir í varastjórn.

Skoðunarmenn reikninga verða áfram þeir Pétur Guðmundsson og Ásgeir Gunnar Jónsson.

Önnur mál: Umræður um aðild ÆÍ að Bændasamtökunum. Þeir sem lögðu fram spurningar og tóku þátt í umræðunum voru m.a. þau Merete Rabölle, Hallur Þorsteinsson, Valgeir Jónasson, Gunnþór Kristjánsson, Margrét Rögnvaldsdóttir.

Fundarslit: Guðrúnu Gauksdóttur fyrrum formanni voru þökkuð vel unnin störf í þágu Æðarræktarfélagsins og árnað heilla í framtíðinni. Guðrún þakkaði falleg orð í sinn garð. Að því búnu var fundi slitið og fundarmönnum boðið kaffi og meðlæti.

Fundarritari var Sigríður Magnúsdóttir.

49. Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands

Radison Blu 10. nóvember 2018 kl. 10:00

68 mættir

Fundarsetning

Guðrún Gauksdóttir formaður setti 49. fund ÆÍ og bauð fólk velkomið. Minntist góðs fundar á síðasta ári á Raufarhöfn og þakkaði heimafólki þar fyrir gott skipulag. Minntist látins félaga Reynis Bergsveinssonar.

Guðrún gerði að tillögu sinni að Salvar Baldursson yrði fundastjóri og Sólveig Bessa Magnúsdóttir ritari og var það samþykkt.

Salvar tók við stjórn fundarins og gengið var til dagskrár.

Skýrsla stjórnar: Guðrún Gauksdóttir

Stjórn æðarræktarfélags skipa Guðrún Gauksdóttir, Erla Friðriksdóttir, Salvar Baldursson, Sólveig Bessa Magnúsdóttir og Sæmundur Sæmundsson, í varastjórn eru Margrét Rögnvaldsdóttir og Sigríður Magnúsdóttir. Guðrún talaði um tíðarfar síðasta vor. Fremur svalt var í veðri í maí um landið suðvestanvert á meðan hlýtt var á Norðaustur- og Austurlandi. Mjög hlýir dagar voru í lok mánaðar á Norðuausturlandi. Mánuðurinn var óvenju úrkomusamur, þá sérstaklega vestanlands. Ný mánaðarúrkomumet voru sett á nokkrum stöðvum í maí. Júnímánuður var óvenju þungbúinn um landið sunnan- og vestanvert. Sólskinsstundir í Reykjavík hafa ekki mælst eins fáar síðan árið 1914. Úrkoma var mikil í þessum landshlutum og veður fremur svalt. Á austanverðu landinu var aftur á móti hlýtt og sólríkt. Hiti fór þar margoft yfir 20 stig. Sunnan- og suðvestanáttir voru ríkjandi. Veðurfarið hafði víða slæm áhrif á dúntekju Vestanlands en heildardúntekja á landinu var ágæt þar sem vel viðraði austan og norðaustanlands. Nánar verður farið yfir það í fréttum frá deildum. Þá hefur dúnsala verið dræmari og heyrum við betur um það undir liðnum sölu- og markaðsmál.

Verkefni stjórnar voru margvísleg. Haldinn var vinnufundur s.l. vor þar sem unnið var úr ályktunum og hópavinnu frá aðalfundinum á Raufarhöfn. Á fundinum var ályktað um ágang vargs og möguleg áhrif þangskurðar og sjókvíaeldis á æðarfugl. Athugasemdum og tilmælum frá hópavinnu á aðalfundinum má skipta í fjóra flokka þ.e.; fullvinnslu og sýnileika,  að virkja deildir og efla samskipti félagsmanna, fræðslu um umhirðu varps og æðardúns og markaðsmál og markaðssetningu. Þessi viðmið hafa verið grunnur að þeim áhersluatriðum sem stjórn hefur unnið  að. Tilnefnt var í nefnd sem kölluð er vargnefnd þar sem hugmyndin er að fram komi tillögur og hugmyndir um heildarstefnumótun í þeim málum (sjá kynningu hér síðar). Hvað varðar tillögu um þangskurð og sjókvíaeldi er verið að ýta á stjórnvöld með rannsóknir á þessum málum. Að því er varðar þangskurð sérstaklega þá hefur stjórn unnið með æðarbændum sem hagsmuna hafa að gæta.  Hvað varðar tilmæli um sýnileiki og markaðssetning leiddi það til þess að leitað var  samstarfs við Listaháskóla íslands (sjá kynningu hér síðar). Þá er Í gangi átak að endurvekja deildir og efla samstarf en Margrét hefur haldið utan um það verkefni (sjá kynningu hér síðar). Þáttur í markaðssetningu og sýnileika er að sækja um að íslenskur æðardúnn verði verndað afurðaheiti (sjá kynningu hér síðar). Auk þess er verið að vinna að markaðsrannsóknum í Þýskalandi og tengslin við Japan. Átak í friðlýsingu æðarvarpa getur verið mikilvægur þáttur í sýnileika og að vekja athygli á mikilvægi fuglsins (sjá kynningu hér síðar). Önnur verkefni stjórnar snúa að dúnmati bæði reglum og framkvæmd en það eru ákveðnir erfiðleikar með vottorðin á fullunnum vörum. Í gangi er endurskoðun á lögum félagsins í samstarfi við lögfræðing bændasamtakanna en það er kjörið að nýta afmælisárið til að uppfæra lögin. Alltaf er áframhaldandi vinna í kringum heimasíðu en þar væri æskilegt að koma meiri upplýsingum inn t.d. varðandi söluaðila, en það kemur alltaf töluvert af fyrirspurnum um söluaðila/útflutningsaðila. ÆÍ er núna með lista með söluaðilum frá þeim sem eru í Samtökum atvinnulífsins – æðardúnshópsins. Vinna við miðlun fræðsluefnis eru í gangi og Sigríður heldur utan um það. Stefnan er að finna fróðleik um æðardún og vinnslu og fá heimild til að birta á heimasíðu. ÆÍ er með hugmyndir að faraí  kynnisferðir til Vega í Noregi og/eða Kanada og fljótlega verður sendur út póstur til að kanna áhuga á slíkri heimsókn. Auk þessa alls hefur ÆÍ veitt upplýsingar og ráðgjöf að fremsta megni til félagsmanna. Æðarræktarfélagið verður 50 ára á næsta ári og fyrirhugað er að halda upp á þann áfanga með ýmsum hætti. Ákveðið hefur verið að halda fundinn í Reykjavík 30.-31. ágúst og er m.a. fyrirhugað að heimsækja Bessastaði og fá að skoða varpið þar.

Ársreikningar: Sæmundur Sæmundsson

Gjaldkeri fór yfir ársreikninga félagsins. Helstu tölur úr ársreikningi eru að tekjur voru kr. 1.218.171, gjöld kr. 1.691.112, því var rekstrarhalli upp á  kr. 472.941, að teknu tilliti til fjármunatekna og fjármagnsgjalda er niðurstaðan kr. 109.551 í mínus. Sæmundur nefnir að ljóst sé að niðurfelling búnaðargjalda séu að hafa þessi áhrif á tekjur félagsins og ljóst sé að hækka þarf félagsgjöld því þrátt fyrir að félagið búi að því að eiga ágæta sjóði gangi ekki að reka félagið með halla til lengri tíma. Efnahagsreikningur félagsins sýnir að eignir félagsins eru kr. 15.694.170.

Fyrirspurnir um skýrslu formanns og reikninga.

Helgi Pálsson spyr af hverju ekki sé lengur í reikningum sú upphæð sem sé ógreidd til deilda þ.e. þegar deildir séu ekki komnar með kennitölu og reikning til að fá greitt. Sæmundur svarar að þetta væri ekki lengur inn í reikningum því það væri hæpið að aðildarfélög gætu fengið félagsgjöld greidd aftur í tímann. Helgi spyr líka um liðinn bundið eigið fé. Sæmundur svarar að skv. lögum um ársreikninga á að meta fjármálagerninga á markaðsvirði. En mismunurinn á nafnverði og markaðsvirði  (matsbreytingin) á að vera færður á eiginfjárreikning sem bundið eigið fé þar sem ekki er heimilt að greiða út arð eða úthluta því úr eiginfjárreikningi félagsins. (37. og 38. gr.)Við sölu á bréfunum leysist þessi færsla upp.“

Starf innan deilda: Margrét Rögnvaldsdóttir

Margrét Rögnvaldsdóttir segir frá starfi sínu við innra starf deilda en hún hafði áhuga á að fá yfirsýn yfir hversu margar jarðir með æðarvarp væru á hennar svæði. Hún byrjaði að skrá jarðir í sinni deild. Bar saman varp 1940 og 2018 og notaði viðmið hvort dúnninn væri hirtur. Nú eru 32 jarðir með æðarvarp en voru 49 árið 1940, svæðið er Æðarræktarfélagið N-Austurlandi Kelduhverfi í Vopnafjörð að Hellisheiði. Nú stendur til að skrá þetta á sama hátt um allt land. Lengi vel hefur verið talið að varp sé á um 400 jörðum en tölur eru síðan 1940.  Þessi vinna er komin í ákveðinn farveg og verður unnin í samvinnu við félögin um allt land.  Margrét nefnir að  N-Austurland og Austurland séu komin með facebookarsíðu þar sem sé ýmis fræðsla og fl. og fólk getur haft samskipti innan deildarinnar. Deildir eru á öllu landinu nema Suðausturlandi en Margrét og stjórn ÆÍ eru að aðstoða fólk við að endurvekja deildir.  Flestar deildir eru komnar á skrá hjá ríkisskattstjóra og komnar með kennitölu og bankareikning til að fá sína hlutdeild í félagsgjöldum.

Nauðsynlegt að hafa yfirsýn yfir hvar og  hversu margir stunda æðarrækt því sem hópur er slagkrafturinn meiri til að vinna að sameiginlegum málum það ættu allir æðarðræktendur að vera félagsmenn. Margrét óskar eftir að fá sendar upplýsingar um æðarvörp.

Verndað afurðarheiti: Margrét Rögnvaldsdóttir

Æðarræktarfélagið er að vinna í umsókn um verndað afurðarheiti fyrir íslenskan æðardún. Það hefur sýnt sig að vörur sem hafa verndað afurðarheiti seljast betur og á hærra verði.  Kannanir í Evrópu hafa sýnt að neytendur eru tilbúnir að greiða hærra verð fyrir vörur sem bera landfræðilega merkingar og staðfesta uppruna vörunnar þannig að hann sé skýr og óyggjandi. Neytendur þurfa að vita hvaðan varan kemur og hvernig hún er unnin. Ef umsóknin verður samþykkt þá er fengin heimild til að nota auðkennismerki GI kerfisins hjá ESB sem er mjög þekkt og staðfestir sérstöðu og gæði. Ferlið tekur töluverðan tíma því umsóknin þarf að vera ítarleg og með staðfestingu í ýmis gögn og rannsóknir.  Helstu rök fyrir að sækja um verndað afurðarheiti eru: að fá formlega viðkenningu á sérstöðu íslenska æðardúnsins; að styrkja samkeppnisstöðu gagnvart öðrum dún; að skapa ný tækifæri á innlendum og erlendum mörkuðum; og að koma til móts við auknar kröfur neytenda um upplýsingar um uppruna afurða. ÆÍ vonast eftir að vera búið að fá verndað afurðarheitið Íslenskur æðardúnn – Icelandic Eiderdown á 50 ára afmæli félagins árið 2019.

Fyrirspurn frá Guðrúnu Sigurðardóttur um hvort umbúðirnar þurfi að vera vottaðar. Margrét átti von á að vottunin væri eingöngu á dúninn.

Varnir í æðarvörpum- vinnuhópur : Sólveig Bessa Magnúsdóttir

Stjórn ÆÍ ákvað á vinnufundi s.l. vor að kalla til menn  úr félaginu til að mynda vinnuhóp sem fjallað gæti um varnir í æðarvörpum í víðu samhengi. En þannig eru málin í vörnum æðarvarpa í dag að fjármagn frá opinberum aðilum hefur dregist verulega saman síðust ár og æðarbændur skortir bæði fjármagn og tíma til að verja vörp sín.  Nefndinni er ætlað að fjalla um varnir við ref, mink og flugvarg.

Sólveig Bessa tók að sér að koma hópmun saman. Fyrsti fundur hópsins var að morgni þessa fundardags þar var rætt um fyrirkomulag á nefndarstörfum og hlutverk nefndarinnar og þessir punktar komu fram: a. Kerfið og umhverfið sem við lifum – varnir – friðlönd. b. Jafningjafræðsla þ.e. kynna og/eða nýta þá þekkingu  sem til staðar er hjá æðarbændum og veiðimönnum. c. Safna saman upplýsingum um hvernig staðan í vargeyðingu er í dag.  Helgi Þorsteinsson tók að sér að verða formaður hópsins en aðrir í hópnum eru Ásgeir Gunnar Jónsson, Björgvin Sveinsson, Páll Þórhallsson, Helgi Pálsson, Sigurður Guðjónsson, Pétur Guðmundsson og Óðinn Logi Þórisson.

Ávörp gesta: Sindri Sigurgeirsson formaður Bændasamtakanna

Sindri þakkaði fyrir boðið og fannst ánægjulegt að heyra mikinn hug æðarbænda fyrir að efla starfið. Nefndi að þetta væri annað umhverfi eftir að búnaðargjöldin lögðust af. Ræddi um breytingu á félagsgjöldum en það eru  u.þ.b. þriðjungur af þeim sem áður voru í BÍ sem ákváðu að vera með í Bændasamtölunum eftir breytingu. Aðildarfélög BÍ eru allt sjálfstæð félög og félögin standa og falla með félagsmönnum. BÍ hefur stofnað vinnuhóp til að skoða núverandi stöðu eftir breytingu. BÍ vill vera stóri bróðir eða hin mjúka hönd til að styðja og leiða aðildarfélögin. Sindri sagði að öll  séum við mikilvæg í samfélagi sveitanna hvað sem við búum við og hversu stórt og saman sköpum við þetta menningarsamfélag, m.a. með tilliti til ferðaþjónustu. Sindri ræddi um góðar landbúnaðarafurðir á Íslandi. Fór yfir helstu málefni sem BÍ er að vinna í um þessar mundir þar sem stærstu málin væru hrákjötsmálin, tollamál og umhverfismálin. Óskaði æðarbændum velfarnaðar í störfum og þakkaði samstarfið.

Merete Rabölle spyr Sindra í hvað félagsgjöldin fari  og hvað bændasamtökin geri fyrir æðarbændur.  Sindri þakkar fyrir fyrirspurnina og svarar að hagsmunagæslan fari oft hljóðlega fram og komi ekki alltaf upp á yfirborðið. BÍ vinni að hagsmunum sveitanna á margvíslegan hátt, þau gæti hagsmuna gagnvart þingi oft í samstarfi við aðildarfélögin. BÍ sé í forsvari fyrir samninga sem gerðir eru við ríkið. Bændasamtökin hafi marga snertifleti. Margir starfsmenn vinna fyrir BÍ og landbúnaðinn í heild  og geta hjálpað aðildarfélögum að koma  sínum málum áleiðis.  BÍ á Hótel Sögu bændur geta fengið þar afslátt.

Landbúnaðarklasinn:  Tjörvi Bjarnason frá Bændasamtökunum

Tjörvi kynnti landbúnaðarklasann sem stofnaður var 2014 sem hefur verið að byggja upp starfsemi, en markmiðið er m.a. að gæta að sameiginlegum hagsmunum og deila þekkingu. Unnið er að fjölgun aðila og nýir aðilar hafa verið að koma inn í samstarfið og þar á meðal ÆÍ. Tjörvi fór yfir hvað klasi væri og klasa sambærilegra félaga. Klasa er ætlað að efla samkeppnishæfni og samstarf aðila án þess að sameinast. Við vaxandi kröfur er þetta leið til að dragast  ekki aftur úr, komast inn og á nýja markaði og efla sinn hag.  Landbúnaðarklasinn stefnir að því að standa fyrir  viðskiptahraðli þá gætu aðilar sótt um að taka þátt og einhver ákveðinn fjöldi verður svo  valinn úr þeim umsóknum.  Þetta gæti hugsanlega verið spennandi fyrir einhverja æðarbændur. Landbúnaðarklasinn í heild gæti snert um 12-20 þúsund manns þ.e. sem hafa einhvern hag af eða tengjast s.s. BÍ og aðildarfélög og fyrirtæki s.s. afurðarstöðvar og þjónustustofnanir.  Það sem hefur verið gert er t.d. gerð sjónvarpsþátta, samningur við sjávarklasann um aðstöðu fyrir nýsköpun og framleiðslu, stefnumótun milli frumkvöðla og fyrirtækja og ýmislegt fleira. þetta er heimasíða landbúnaðarklasans www.landbunadarklasinn.is

Hádegisverður

Tilraun II – æðardúnn: Hildur Steinþórsdóttir, Rúna Thors og Tinna Gunnarsdóttir frá Listaháskóla Íslands:

Hildur, Rúna og Tinna kynntu verkefni sem þær vinna að á vegum Listaháskóla Íslands í samvinnu við ÆÍ. Verkefnið er farandsýning með 12 verkum þar sem að æðardúnn er settur í nýtt óvænt samhengi í gegnum skapandi samtal listamanna, æðarbænda og fræðimanna.

Hildur er arkitekt og Rúna og Tinna eru vöruhönnuðir en þær byggja hugmynd sýna á  sýningu sem var í Hafnarborg „Tilraun –leir og fleira“ þar sem paraðir voru saman hönnuðir og listamenn.  Hugmyndin er að  halda sýningu sem mundi veita innsýn inn í ferlið og aðferðarfræðina. Þetta yrði opin tilraun þannig að eitthvað nýtt getur alltaf komið inn.  Hlutverkið er að horfa á umhverfið og leita að möguleikum. Þess vegna er gaman að tengja saman sem flesta aðila. Sýningin ætti að vera víða um land og möguleiki á að fara út fyrir landsteinana. Sýningin á að fræða horfandann um æðarfuglinn og umhverfi hans þar sem æðarræktarferlið  er einstætt ferli þar sem sambýli virðing, hugvit og nýtni eru einkennandi og einnig að samband manns og æðarfugls er einstakt. Spurt er m.a. hvert  hlutverk æðardúns sé í framtíðinni. Ekki er eitt markmið með sýningunni það, getur breyst og nýtt komið inn. Þær segja tilhneigingu í nútímanum til að aðgreina menningu frá efnum en þær vilja flétta saman menningu og efni og sýna gæði og gildi efnis. Sýningin mun samanstanda af 12 mismundandi verkum og sýningaraðilar hafa bakgrunn í myndlist, hönnun, arkitektúr, tónlist, sviðslist o.fl. Þær þurfa aðstoð æðarbænda og vilja að þeir taki þátt, þær gera ráð fyrir að ferðast um og hafa samband. Það vantar fjármagn í verkefnið og eru þær að sækja um styrki á ýmsum stöðum.  Upphaf verkefnisins var í maí 2018 og áætluð lok eru í nóvember 2019

Merete Rabölle var með fyrirspurn um hvort þetta væru 12 bændur. Þær útskýra betur að um sé að ræða 12 mismunandi listamenn.

Margrét Rögnvaldsdóttir tekur til máls og nefnir hversu spennandi þetta verkefni sé og  að æðarbændur væru glaðir að fá þær í heimsókn og í samvinnu.

Æðardúnn og æðarrannsóknir: Jón Einar Jónsson, Rannsóknasetri Háskóla Íslands á Snæfellsnesi

Jón Einar sagði frá  starfsemi  Rannsóknarseturs HÍ á Snæfellsnesi í rannsóknum á æðarfugli.

Rannsóknir eru m.a. í muninum á formbyggingu dúns æðarfugls og  grágæsar. Búið að gefa út skýrslu á ensku og til er samdráttur á íslensku.

Rannsóknarsetrið fylgist með 30 kollum á hverju ári og taka starfsmenn dún og ætla að fylgjast með hvort verða breytingar á dúninum  með aldri. Þeir eru einnig farnir að merkja unga.

Páll Þórhallsson spurði um litarmun á dún. Jón Einar sagði að skýringar væru mismunandi og ýmsar getgátur væru i gangi en engin vissa s.s.  væri spurning hvort dúnn upplitist í sól, hvort kollur séu að verpa í gamalt gæsahreiður, hvort það séu gamlar kollur sem eru ljósari. Spurning úr sal um úlpurnar frá Canada goouse  hvaða dúnn þetta sé. Jón segir að flest allur dúnn  komi frá Kína og hann geti ekki svarað þessu. Pétur Guðmundsson  spyr hvort eitthvað sé um albinóa. Jón segir eitthvað um það. Sigríður Magnúsdóttir spyr hvort kolla og gæs reyti báðar dún ef þær eru að verpa í sama hreiður.  Jón svarar að það verði samkeppni um hreiðrið á meðan þær eru að verpa en svo nær önnur yfirhöndinni og þá sé varla komin dúnn.

Kynning á stöðu sérfræðings í hlunnindanýtingu með áherslu á æðarrækt: Bjarni Jónsson hjá Náttúrustofu Norðurlands vestra

Bjarni Kynnti hugmyndir um nýtt sérsvið náttúrustofu á norðurlandi vestra í hlunnindanýtingu

Bjarni er forstöðumaður og staðsettur á Sauðarkróki.  Hann segir að það vanti upp á að sinna ráðunautastarfi fyrir okkar  hóp og taldi þetta vera svið sem þyrfti að koma að.

Sigríður Magnúsdóttir spyr hvað komið hafi út úr rannsóknum á fugladauða á Hrauni á Skaga. Bjarni svarar að þetta hafi verið fuglakólera sem varð ekki útbreidd en er bráðsmitandi.

Salvar hvetur æðarbændur og aðra hlunnindabændur til að ýta þessa þjónustu sem þeir hyggjast koma á fót hjá Náttúrustofu Norðurlands vestra

Friðlýsing æðarvarps – kynning á skiltum:  Sigríður Magnúsdóttir

Sigríður kynnir friðlýsingu æðarvarpa og skilti sem stjórn ÆÍ hefur látið hanna og gefa út. Hugmyndin er að koma í veg fyrir óæskilega umferð í æðarvörpum. Tímabilið sem skiltin eru virk er frá 15. apríl til 14. júlí ár hvert. Bæjarnafnið kemur fram á skiltinu og á því er lögð áhersla á það að öll óviðkomandi umferð um varplandið sé óheimil á þessum tiltekna tíma. Yfirlit friðlýsinga í gildi liggja frammi hjá sýslumönnum. Hægt er að panta skiltin í gegnum heimasíðu ÆÍ, þau eru í tveimur stærðum og kosta kr. 6.200 og 8.060.

Nokkur umræða varð um merkin og hvort þau væru nógu áberandi eða hefðu nægan fælingarmátt, nokkrir nefndu að bannmerkið  hefði þurft að vera meira áberandi  og að þetta skilti muni e.t.v. frekar laða fólk að. Einnig kom ábending um að það hefði þurft að vera á fleiri tungumálum. Guðrún, Bessa og fleiri úr stjórn svara þessu þannig að mikil umræða hafi verið í stjórn við gerð skiltanna og einmitt þessi sjónarmið hafi komið fram en haft var að leiðarljósi  við hönnun skiltanna að koma í veg fyrir óæskilega umgengni um varplöndin en í sátt við umhverfið og mannlíf einnig að skiltin væru ekki mjög áberandi hvorki í lit eða skilaboðum  og væru þannig ekki sjónmengun. Þau gæfu til kynna að þarna væri æðarvarp í gangi og væru vinsamleg ábending til fólks að það virti þennan viðkvæma tíma fuglanna. Umhverfisstofnun kom inn í hönnun skiltanna. Bændum væri svo frjálst að hafa auk þess áberandi bannmerki með þessum ef þess þyrfti.

Ingunn kom með ábendingu um að hægt væri að hafa  QR kóða á skiltunum þannig að hægt væri að kalla fram fleiri tungumál í gegnum síma eða tölvu.

Æðarfugl á válista : Jón Einar Jónsson, Rannsóknasetri Háskóla Íslands á Snæfellsnesi

Jón Einar fór yfir nýlegar upplýsingar frá Náttúrustofu Íslands þar sem fram kemur að æðarfugl er kominn á válista, sjá glærur. Margar ástæður geta legið til þess að fuglinn sé kominn á válista en eins og staðan er nú er vonandi ekki ástæða til að hafa áhyggjur af stofnstærðinni nema eitthvað komi uppá í náttúrunni. Hægt er að fara inn á válista IUCN (alþjóðlegu náttúruverndarsamtakanna) á netinu: https://www.iucn.org/resources/conservation-tools/iucn-red-list-threatened-species og inn á Náttúrufræðistofnun til að sjá fugla á íslandi á válista: http://ni.is/midlun/utgafa/valistar

Jón Einar taldi margt geta haft áhrif á fækkun æðarfugls s.s. veðurfar, súrnun sjávar, og minkur, refur og hitastig sjávar.

Sölu – og markaðsmál: Erla Friðriksdóttir

Erla fór yfir útflutningstölur síðustu 10 ára.

Sjá töflu að neðan um magn hrádúns í útflutningi, útflutningsverðmæti og meðalverð æðardúns. Ath. að tölur fyrir árið 2018 eiga ekki við allt árið

Eins og þessar töflur sýna fór útflutningur á æðardúni   í fyrsta sinn síðan 2009 undir tvö tonn.

Þessar tölur sýna líka að magn í útflutningi og verð er að lækka. Dúnninn er eins og áður mest fluttur til Japan og Þýskalands en einnig til annarra landa í minna mæli.

Merete Rabölle spyr Erlu hvort hún haldi að það hafi hrif á markaðinn að æðarfuglinn sé kominn á válista. Erla svarar að það sé agalegt að æðarfuglinn sé kominn á válista en hún geri sér ekki grein fyrir hvaða þýðingu það hafi fyrir tínslu á dún. Þetta sé kannski meira varðarráðstöfun núna og hún hafi ekki áhyggjur af því viðskiptalega. Hún nefnir að margir viðskiptavinir hennar hafi  áhyggjur af því að enginn taki við að týna æðardúninn af yngri kynslóðunum. Merete spyr hvaða ógn hún telji vera í viðskiptum með dún, hvort rússneskur dúnn  sé  ógn eða önnur samkeppni.  Erla veit ekki til þess  og heldur að það sé engin bein ógn bara spurning um framboð og eftirspurn.

Spurning úr sal um hvernig  salan sé innanlands og  eftirspurnin á innanlandsmarkaði. Erla getur bara svarað fyrir sig þar sem hún er að framleiða smávörur á innanlandsmarkað að hennar reynsla er að þessar vörur seljast bæði til Íslendinga og útlendinga en Íslendingar kaupa samt ekki sængur af henni. En það er ekki til tölur um innanlandssölu.

Pétur Guðmundsson tók til máls og talaði um að sennilega væri hluti ástæðunnar fyrir sölutregðu núna ákveðið framboð á æðardún  frá Rússlandi á lágu verði,það sé notað til að pína verðið niður.

Fréttir frá deildum

• Vesturland – Svanur Steinarsson
  Mikil rigning en flestir náð þokkalegum dún. Þrátt fyrir ágætan dún náði kollan að koma upp ungum. Refurinn er mikið vandamál og ekki nóg sem sveitafélagið kemur að þessu. Vill nefna að honum finnst að eigendur eigi að fá leyfi til að brenna sinu en það er mikið ferli.

• Æðarræktarfélag Snæfellinga -Ásgeir Gunnar Jónson
  Tekur undir með Svani með að veður var blautt. Áhyggjuefni á hans svæði er ásókn í þangskurð t.d. erlendir aðilar en það verður borin upp tillaga á fundinum um þangskurð. Ásgeir vill nota tækifærið hér og nefna að hann hefur verið að meta dún í smásölu en vottorðin eru stór og ljót og í óumhverfisvænum plastvasa. Hann kemur með tillögu um að fá einhverja í lið með sér til að framleiða nett falleg vottorð.

• Dalasýsla og A- barðastrandasýsla – Helga María Jóhannesdóttir
  Æðarvarpið fór vel af stað gott veður í apríl en maí og júní úrkomusamir auk þess var svalt í verðri þetta hægði á varpinu. Þrátt fyrir það var góð dúntekja. Töluvert samt af yfirgefnum hreiðrum vegna bleytu og sérstaklega á fastalandinu en misjafnt eftir stöðum. Þau hafa fengið mann til að eyða vargi sem fór víða annars sinnir fólk þessu sjálft. Glíma við flugvarg í eyjunum en tófan og fleira í landi. Deila áhyggjum af auknum þangskurði og vilja að það verði rannsakað hvaða áhrif það hefur á æðarfuglinn og lífríkið.

• Dúnland Ísafjarðarsýslur og V-Barðastrandasýsla – Salvar Baldursson
  Varpið gekk ágætlega en blautt vor, svæðið er stórt svo það var misjafnt. Sama baráttan við refinn sem er skæður og minkinn líka. Annars allt í svipuðu formi og vanalega.

• Strandasýsla – Pétur Guðmundsson
  Allt betra en í fyrra, þokkaleg tíð. Mikið af fugli sem ekki varp og skilaði ekki í hreiður. Hefur dregið 619 unga úr minkagreni.

• Varpland Húnavatnssýslu Helgi Pálsson
  Tíðarfar til dúnhirðu var slaklegt í vor, rigning og því þurfti að fara oft til að taka dún.
  Mikið um ref og mink og svo er hrafninn farinn  að valda miklum búsifjum. Uppeldi er á haugunum á Blönduósi. Deildin er loksins komin með kennitölu og heitir í dag Varpland. Varp fór snemma af stað einnig verpti eitthvað af fugli eftir Jónsmessu. Mikið af æðarungum komst upp í vor.

• Norðvesturland – Sigurður Guðjónsson
  Voraði vel í Skagafirði en svæðið nær yfir fleira en eitt veðurfarssvæði. Fengu ekkert hret og viðraði ágætlega. Fengu samt flóð í Héraðsvötnum en þar er varp í hólmum. Óútskýrður fugladauði á Hrauni á Skaga sem sennilega hefur verið fuglakólera en dreifðist ekki út til annarra varpa en varð verulegt tjón á Hrauni. Upplifði sölutregðu, finnst hún vera orðin pínulítið löng hverju sem er um að kenna. Lítur ekki bara á æðarrækt sem atvinnumál heldur menningarmál – strandmenningu. Hafa sótt um í sjóð og fengið  styrk í sýningu og líka frá ÆÍ.
  Ekki mikið svigrúm til að standa í sýningum. Hættur að fá styrki frá félaginu en hefur fengið styrki eftir öðrum leiðum. Svartbak hefur fækkað kannski vegna þess að búið er að loka fyrir aðgang að úrgangi. Refurinn er búinn að granda tveimur vörpum í Skagafirði og er kominn vel á veg með það þriðja. Fólk hefur ekki bolmagn í litlum vörpum til að vaka yfir vörpum í einn og hálfan mánuð.

• Æðarræktarfélag Norðausturlands – Margrét Rögnvaldsdóttir
  Héldu aðalfund og 39 mættu. Reyna að hafa fræðslu og Helgi sýndi hvernig hann ver varpið sitt. Einmuna tíð í vor og sumar og fólk almennt mjög ánægt með varpið og mikið komist upp af unga. Mikið um mink, ref og flugvarg. Annars allir mjög kátir með þetta sumar.

• Skaftafellssýsla – Gísli Karl
  Gísli kominn til að kynna sér starf æðarbænda. Kemur sem fulltrúi Skaftafellssýslu en þar eru menn að reyn að koma starfi í gang og endurvekja félagið.

Tillögur/ályktanir

Fundarstjóri Salvar Baldursson las upp tillögur þær sem liggja fyrir fundinum. Hér eru þær settar fram eins og þær voru samþykktar.

I. Árgjald.
Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands árið 2018 ályktar að árgjald fyrir árið 2019 verði kr. 6.000.

II. Styrkir til deilda. Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands 2018 leggur til að stjórn félagsins hafi heimild til að veita æðarræktardeildum fjárstyrki vegna tilgreindra, rökstuddra verkefna, s.s. vargeyðingar. Styrkir verða einungis greiddir gegn afriti af reikningum.

III. Sjókvíaeldi og æðarfugl. Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands 2018 ítrekar fyrri ályktanir sínar um að brýn nauðsyn sé á því að rannsaka og vakta áhrif sjókvíaeldisstöðva og stækkunar þeirra á lífríki sjávar og þar með beina og óbeina hættu fyrir vöxt og viðkomu æðarfugls.

IV. Öflun sjávargróðurs í atvinnuskyni

Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands 2018 ítrekar ályktun sína frá aðalfundi 2017 að í breytingum á lögum nr. 116/2006 um stjórn fiskveiða og lögum nr. 74/2012 um veiðigjald, sem varða öflun sjávargróðurs, felist ólögmæt skerðing á eignarrétti eigenda jarða sem liggja að sjó og þessi hlunnindi tilheyra, þ. á m. æðarbænda. Stjórn ÆÍ er falið að vinna að lausn málsins ásamt þeim æðarbændum sem málið varðar.

Umræður um tillögurnar

• Sjókvíaeldi og æðarfugl: Helgi Páll segir frá sinni reynslu af sjókvíðaeldi og jákvæðum áhrifum þess á æðarvarpið að Hlaðseyri við Patreksfjörð, nú er búið að taka laxahringina og færa utar í fjörðinn.
• Öflun sjávargróðurs í atvinnuskyni: Ásgeri Gunnar segir að þetta mál brenni á bændum í þeirra félagi lítið annað hafi verið rætt á aðalfundi deildarinnar.
  Erla Friðriksdóttir segir að með nýjum lögum sé verið að ganga á eignarétt landeigenda verið sé að innheimta auðlindagjald eða skatt af landareign.
  Kristinn segir að grundvöllurinn að þessu gjaldi sem fiskistofa ætlar að taka er sá að rannsaka þurfi þang hann telur að búin sé að rannsaka þang í mörg ár og þeim sem hafa slegið þang hafi veri gert að skila skýrslum, hann spyr hvað  ætlar fiskistofa að fara að rannsaka sem ekki er búið að gera nú þegar, stutt sé í að tekið verið gjald af rúllunum og kollunum.
  Helgi Pálsson talar um hnignun vistkerfa, talar um að þari og þang sé horfið.
  Greinargerð með þessari tillögu lá fyrir fundinum og var send út í tölvupósti til félagsmanna.
  Atli sér ekki annað en að félagið þurfi að vinna að þessu stóra máli í samvinnu við aðra hagsmunaaðila.

Kosningar

Kosið var um tvo menn í stjórn og tvo í varastjórn. Salvar og Sólveig Bessa gáfu ekki kost á sér til endurkjörs í aðalstjórn. Sigríður Magnúsdóttir og Margrét Rögnvaldsdóttir gáfu kost á sér í aðalstjórn, ekki komu önnur framboð og þær samþykktar með lófataki. Tvö framboð lágu fyrir í varastjórn. Það voru þeir Páll Þórhallsson og Magnús Helgi Jónasson, voru þeir samþykktir með lófataki. Páll er kosinn til  þriggja ára og Magnús til eins árs. Þá var Guðrún Gauksdóttir formaður kosinn búnaðarþingsfulltrúi og varaformaður Erla Friðriksdóttir til vara. Ásgeri Gunnar kosinn sem skoðunarmaður reikninga til tveggja ára.

Önnur mál

Guðmundur á Hvammstanga kveður sér hljóðs til að tala um félagsgjöldin, vill vekja athygli á að félagaskráin sem gengið hefur um salinn sé eitthvað gölluð það sé búið a henda út af skránni. Sæmundur svarar og segir að stjórn viti nú þegar af þessu og  ein ástæða sé að kerfið hafi eitthvað  klikkað, það sé ekki verið að henda fólki vitsvitandi út en tekið var vel til í skránni fyrir tveimur árum en þetta þarf að athuga vel og farið verður yfir hvað raunverulega hefur gerst.

Sigríður spyr hvernig farið sé að því að stofna deild. Margrét ætlar að vinna að þessum málefnum og aðstoða við að stofna deildir.

Formaður slítur fundi

Guðrún þakkar gestum fundarins og fundarmönnum góða fundarsókn. Þakkar Bessu og Salvari fyrir samstarfið og framlag þeirra til ÆÍ á liðnum árum og býður nýtt fólk velkomið í stjórn.

Hún segir að stjórnin taki vel við ábendingum og vinni eftir þeim.

Guðrún nefnir að halda eigi upp á  50 ára afmæli að ári og hún hvetur félaga til að hafa samband með hugmyndir fyrir afmælishátíð.

Fundi slitið kl. 16:00

Fundarritari

Sólveig Bessa Magnúsdóttir

Aðalfundur Æðarræktarfélags Íslands.                                                                                       Kötlu II, Hótel Sögu 12. nóvember 2016.

Guðrún Gauksdóttir formaður setti fundin kl. 11:00. Bauð alla velkomna og afsakar það að sumir hafi fengið fundarboðið seint. En ef engar athugasemdir eru þá sé fundurinn rétt boðaður. Upplýsir að fundurinn verðið hljóðritaður. Tilnefnir Salvar Baldursson sem fundarstjóra og Margréti Rögnvaldsdóttir sem fundarritara. Það var samþykkt.

Salvar ber upp hvort einhver geri athugasemd við fundarboð. Það var ekki gert og hann fór yfir dagskrána. Gerir breytingu á röðun dagskrár. Niels Árni Lund frá Atvinnuvegaráðuneytinu er fyrstur á dagskrá.

Atvinnuvegaráðuneyti. Niels Árni Lund.

Niels Árni flytur kveðjur frá Gunnar Braga. Ráðuneytið telur að Æðarræktarfélag Íslands sjái vel um málefni æðarbænda. Talar um merkingar á vörum og notkun á dún. Ráðuneytið sé opið fyrir tillögum um minna eða breytt gæðavottorð en það sem nú er notað fyrir minni fullunna vöru eins og t.d. vettlinga eða húfur. En frumkvæði fyrir slíkum breytingum verði að koma frá æðarbændum sjálfum það kemur ekki úr ráðuneytinu segir Níels Árni. Gott námskeið hefur verið fyrir dúnmatsmenn á vegum Hvanneyra og ráðuneytisins. Breyting á Bændasamtökunum breytir ekki því að þau sinna áfram því að afhenda dúnmatsmönnum öll sín gögn. 20 dúnmatsmenn starfa í landinu. Þetta er allt í góðu ferli að mati ráðuneytisins. Hefur sjálfur vottað með bréfi til útflytjenda að dúninn sé ósýktur og farið sé að öllum reglum um náttuúrvernd. Ef eitthvað sem æðarbændur vilja að ráðuneytið sinni þá verður frumkvæði að koma frá æðarbændum.

Skýrsla stjórnar. Guðrún Gauksdóttir.

Guðrún þakkar Birni Inga Knútssyni gjaldkera félagsins samstarfið en hann fer úr stjórn. Sæmundur tók sæti í aðalstjórn í staðinn og tók líka að sér að vera gjaldkeri. Guðrún fór yfir það helsta í starfi stjórnar og í æðarvarpinu. Æðarvarp síðastliðið vor og sumar var mjög gott vegna góðs tíðarfars. Almennt séð eru fregnir mjög góðar.

Verkefni stjórnar . Kynningarefni bæklingur og diskur á 4 tungumálum eru komin í hús. Félagsmenn seti sig í samband við Guðrúnu ef þeir vilja fá DVD myndina. Diskurinn verður seldur á kostnaðarverði. Það hefur verið eftirspurn eftir disknum sérstakleg frá Þýskalandi. Myndin er inn á heimasíðu félagsins. Líka hægt að fá bæklinga til að nýta í sölu. Hann er líka seldur á kostnaðarverði. Söfn og kynningarstarfsemi hafa fengið bæklinga ókeypis. Heimasíðan er komin í gagnið en við viljum nýta hana betur. Bæði til þess að félagsmenn geti nýtt sér hana og líka kaupendur æðardúns. Kallar eftir upplýsingum frá félagsmönnum sem vilja koma sér á framfæri eða þeir sem eru að selja dún. Rannsókn sem átti að fara fram í Japan á markaðsmálum datt upp fyrir vegna þess að rannsóknaraðilinn rakst alls staðar á lokaðar dyr. Styrkur sem fékkst til að rannsaka markaðinn nýtist vonandi í annað verkefni. Stjórnin fór í átak til að auka friðun æðarvarpa. Sendi leiðbeiningar um hvernig æðarbændur ættu að ber sig að. Mjög góðar leiðbeiningar eru á vef Sýslumanns. Nú eru 48 æðarvörp auglýst friðuð. Stjórn ætlar að fylgja þessu eftir. Guðrún segir að stjórnin hafi rætt um hvernig við bregðumst við því að búnaðargjald verði fellt niður um áramót. Kemur betur fram við tillögur frá þessum aðalfundi. Deildir og stjórn finni út saman niðurstöðu í þessu máli. Einnig hefur stjórn rætt nýtingu auðlinda sjávar og sjávarsvæða. Sérstaklega í sambandi við þangskurð og sjóeldi. Guðrún sagði frá velheppnuðu dúnmatsnámskeið síðastliðið vor. Verið að undirbúa námskeið í æðarvarpi sem verður í vor í samvinnu við Lanbúnaðarháskólann. Japanskur aðili vill fá dúnfjaðrir. Guðrún sendi þetta á söluaðila dúns en ef einhver vill fá þessar upplýsingar þá er ekki annað en að setja sig í sambandi við Guðrúnu.

Skýrsla hlunnindaráðgjafa. Sigríður Ólafsdóttir.

Hefðbundið ár. Sigríður stóð fyrir dúnmatsnámskeiði með Landbúnaðarháskólanum. Sumir hafa sent henni hnit vegna friðlýsingar og hún sent til Landhelgisgæslunnar. Ekki nein breyting vegna minka og tófu. Sigríður talar um að vegna breytinga á Bændasamtökunum þá verði líka breytingar á starfi hlunnindaráðgjafa. Starfið minnki. Hvaða þjónustu gætu æðarbændur hugsað sér að kaupa frá RML?

Reikningar félagsins; Björn Ingi Knútsson.

Hefðbundinn reikningur. Staða félagsins er sterk. Aflast meira en eytt er. Gott vegna verkefna framtíðarinnar þar sem búnaðargjaldið er að hverfa. Formaðurinn Guðrún hefur verið dugleg að þefa upp ýmsa styrki. Fengum styrk á síðast ári upp á 1 milljón. Björn telur að innheimta félagsgjalda hafi gengið vel þó svo að minna hafi skilast inn 2015 en 2014 þrátt fyrir fjölgun félaga. Seðilinn birtist í heimabanka undir valfrjálsar greiðslur. Skorar á deildir að hvetja sitt fólk að borga félagsgjöldin. Deildir sem ekki hafa kennitölu og bankareikning fá ekki hlutdeild sína í félagsgjöldum. Heimasíðan orðin mjög fín. En hún auðvitað kostar. Aðalfundur á Hótel Sögu er ódýr en við höldum aðalfund 3 hvert ár úti á landi sem kostar meira. Einn stjórnarfundur var kostaður í Stykkishólmi 2015.

Fyrirspurnir og umræður

Miklar umræður urðu um innheimtu félagsgjalda og ýmsir tóku til máls. Kvartað yfir því að gjaldið sé skráð undir valgreiðslur í heimabankanum. Þetta fari fram hjá mörgum. Björn benti á að þetta væri gert til þess að ekki kæmu dráttarvextir á félagsgjöldin.   Nokkrir félagsmenn kvarta yfir því að þeir hafi ekki verið rukkaðir um félagsgjaldið. Auk þess sem sumir eru ekki með heimabanka og fá þar að leiðandi enga rukkun. Þessi umræða lýkur með því að Guðrún formaður segir að stjórnin taki allt þetta til skoðunar og leysi málið með innheimtu félagsgjalda. Þannig það sé alveg ljóst hverjir hafi kosningarrétt á aðalfundi.

Búnaðargjaldið er í skoðum hjá stjórn ÆÍ og formönnum deilda. Stjórn kynnir þetta til félagsmanna.

Fyrirspurn kom um hvort hægt væri að fá upplýsingar um umferð á heimasíðunni. Guðrún er ekki með þær upplýsingar núna en þær upplýsingar er hægt að nálgast.

Spurningar um hvað æðarbændur græða á því að hafa friðlýst varp. Hagur hvers og eins og líka heildarhagur. Sýnileg fyrir vikið. Þannig við getum takmarkað umferð yfir landið og flug. Þessar upplýsingar eru á heimasíðunni en fólk getur óskað eftir að fá þetta í pósti.  Bæði einstaklingshagsmunir og heildarhagsmunir. Æðarbændur hafa þá lögin á bak við sig ef varp er friðlýst. Það þarf að merkja friðlýst æðarvarp og Guðrún sagði að það væri stefna stjórnar að koma upp sameiginlegu skilti til að merkja slíkt varp.

Salvar ber upp til samþykktar skýrslu stjórnar og reikninga. Allir samþykkja.

Léttur hádegisverður Kl. 12:00‐13:00

Fræðsluerindi. Varpvistfræði æðarfugls við Breiðafjörð Fyrirlesari: Dr. Þórður Örn Kristjánsson

Þórður ólst upp með æðarfugli og ákvað að verða fuglafræðingur. Markmið verkefnisins var að athuga hvort þéttleiki æðarvarps og sníkudýr í fuglinum hefði áhrif á æðuvarp. Rannsóknarsvæðið var í Breiðafirði þar sem 25% af íslenska æðarfuglastofninum er staðsettur.

Sníkjuhreiður þar sem kollur lauma eggi í annarra hreiður er útbreidd varphegðun meðal andfugla í mjög þéttu varpi. Hvers vegna gera þær þetta? Hugsanlega vöntun á góðu hreiðurstæði. Eða kvenfuglar ekki í nægilega góðu líkamsástandi fyrir álegu og auk þess minnkar líkur á afráni eigin eggja úr urptinni. Áleguhegðun rannsökuð með merkingum fugla með litun á gogg. Skoðað hvernig er í ofurþéttu varpi miðað við venjulegt. Samhjálp í ofurþéttu varpi. Mörg egg og líklegt að fleiri kollur eigi eggin einnig skyldleiki. Þétt varp verður til þess að hugsanlega ruglast kolla á því hvaða hreiður hún á sjálf. Minnkandi hitatap frá varpblettinum á því að leggjast á heit egg. Æðurin missir allt af 45% af líkamsþyngd við álegu. Samband milli urptarstærðar og líkamsástands er algengt. Hvað léttast kollur mikið? Ekki samband á milli stærðar? Eiga eldri kollur stærri urpt en yngri? Hlutfallslegt var 32% en þyngdartap per dag er 26 gr. Þungar kollur við upphaf álegu misstu hlutfallslega meiri þyngd en léttari. Fara sjaldnar af hreiðri og léttist meira. Ef kollur voru léttar og hugsanlega ungar nutu þær þess að aðrar kollur lágu á þeirra hreiðri. Ekkert samband fannst á milli urptarstærðar og líkamsþyngdar. Ekkert samand fannst á milli dúntekju og þyngdartaps kollu á álegu. Æðarfulgar 7-15 ára eru líklegastir til að sinna óvenju stórum urptum. Mörg snýkjudýr eru í æðarhreiðrum. Geta haft neikvæð áhrif á fuglin. Allur lífsferill flóa á sér stað í hreiðrinu sjálfu. Sníkjudýrin eru í hreiðri fugla en ekki á fuglunum sjálfum. Alls konar smákvikindi en bara tvö dýr. Dúnflóin og sjófuglamítilinn. Munur á milli varpa. Meira flóarmagn í þéttu hreiðurstöðum. Kollur éta mikið fyrir varptímann. Mest af skelfiski, kuðungi, ígulkerum og kröbbum.   Æðarungar éta mestmegnis marflær fyrstu vikurnar. Kuðungar voru alltaf aðalfæðan nema árið 2007 þegar bertálknar voru ráðandi. Lykilfæða á Breiðafirði reyndist vera flekkunökkvi. Samlokur ekki mikilvæg fæða. Talsvert aðrar niðurstöður en hafa fengist áður. Lífmassi og fjölbreytt fæðuframboð í Breiðafirði. Þannig ekki þarf að leita eða eyða orku í að finna fæðu. Breiðafjörður tilvalið búsvæði æðarfugla. Mjög áhugavert erindi Þórðar. Það er hægt að nálgast alla rannsóknina á heimasíðu Háskóla Íslands www.hi.is

Fræðsluerindi. Auðlindir í netlögum. Lagaleg umgjörð um öflun sjávargróðurs. Fyrirlesari: Arnór Snæbjörnsson, lögfræðingur frá Atvinnuvegaráðuneytinu.

Geri grein fyrir frumvarpi um nýtingu þangs og þara. Lagarammi um nýtingu nytjastofna auðlinda sé sjálfbær. Sjávargróður er nytjastofn í ramma laganna. Reynsla frá Breiðafirði. Nýting aðallega í því að slá þang í fjörum. Líka verið tekinn þari með gripkló. En þarinn vex mest utan netlagnar allt að 30 m dýpi. Það er aðallega hrossaþari sem er nýttur. Engin fyrirmæli í löggjöf en þarf að setja lög og reglur um það. Sérbúnir sláttuprammar slá þangið. Klóþang vex í fjöru . Svipar um sumt til landbúnaðar frekar en sjávarútvegs. Fjörueigendur eru landeigendur yfirleitt bændur. Þari hrossaþari/stórþari vex á meiri dýpi þ.e. langmestu leyti utan netlagna. Nýting hefur verið stöðug hingað til. En nú eru að minnsta kosti tveir aðilar sem ætla að hefja vinnslu á þessu sviði. Þessir nýju aðilar hafa þess vegna ýtt við nýju regluverki. Frumvarpið byggir að leggja þetta inn undir fiskiveiðstjórnarlöggjöfina. Upplýsingaöflun og skráning afladagbók. Eftirlit með nýtingu. Skoðað í framhaldi hvort ætti að setja frekari reglur. Enginn má stunda þessa vinnslu án þess að hafa leyfi frá Fiskistofu. Þannig yrði sláttuprammi skráður sem skip.   Heimilað er að setja skilyrði fyrir útbúnaði pramma. Þurfa að skila inn veiðiskýrslu. Þarf að ná samkomulag við landeiganda um heimild til öflunarinnar áður en leyfishafi hefur öflun sjávargróðurs. Utan netlaga þá þarf heimild til að skipta svæðinu í hólf og takmarka öflun utan þeirra og þannig væri svæðin lokuð skipulega til að hvíla þau inn á milli. Lagt á veiðigjald til að standa undir rannsóknum og eftirliti.  Eigendur sláttupramma borga það gjald. Þetta er takmörkuð auðlind og ekki til nóg þekking. Aukin áhersla á rannsóknir næstu 3 ár. Landeigandi ræður líka mikið um notkun. Frumvarpið myndi gilda tímabundið og síðan endurskoðað. Það komu tillögur að breytingum í meðferð þingsins. Breiðafjörðurinn bestur til nýtingar og þar eru þeir nýju aðilar að hefja starfsemi. Möguleiki á að leyfisveita fjölda móttökusvæða. Kvóti á svæðum. Sækja þarf um að fá starfsleyfi. Ýmislegt þá skoðað eins og t.d. fjárhagslegt bolmagn. Leyfi myndi gilda til 15 ára í senn og endurskoðað með tilliti til aflamagns. Heimild til að breyta eða afturkalla leyfi til verndar umhverfinu og til að endurskipuleggja stjórn sé um að ræða brot á lögum eða skilyrðum. Samþykkt að núverandi Þörungaverksmiðja á Reykhólum myndi njóta forgangs umfram aðra umsækjendur. Þetta þýðir að landeigendur gætu samið við þá einu aðila sem hefðu leyfi og þeir vildu fá til sláttar á sínu svæði. Frumvarpið er ekki samþykkt en verður líklega lagt aftur fyrir þingið. Til skoðunar er að skipa sérstakan samráðshóp um nýtingu og verndun þangs og þara.

Umræður og fyrirspurnir.

Netlögin við stórstraumsfjöru. Þangið er innan við netlögin. Nýting í nágrannalöndum er með ólíkum hætti. Bæði í Kanada og Noregi. Umræða um framkvæmd og hvað væri rétt að gera í þessum efnum. Hver væru vistáhrifin á aðrar lífverur? Það þarf að rannsaka. Talað um að þangvöxtur sé á landi og eign landeigenda. Bændur skera þangið og fái greitt fyrir. Núna eru verktakar sem skera þangið og landeigendur hafa miklu minni möguleika á að hafa tekjur af að skera þang.   Eitt stöðugildi til að rannsaka þetta allt saman. Í Hafrannsóknarstofnum er mikil þekking á þessu sviði og þess vegna eru þessar rannsóknir þar. Erla telur að rannsaka eigi meira áður en frekari leyfi eru veitt. Þangið eigi ekki heima í þessum lögum þar sem þetta sé eign landeigenda. Bara þarinn.  Menn gera sér grein fyrir að þetta hráefni eru verðmæti. Margir telja alveg út úr korti að ríkið sé að ráðstafa þanginu úr fjörunni okkar. Fáranlegt að kalla þetta veiðigjald. Ekkert þang skorið í neinni fjöru ef ríkið ætlar að fara að ráðstafa okkar eigum. Miklar umræður um hvaða áhrif þetta muni hafa á lífríkið.

Fræðsluerindi. Lífríki í netlögum Fyrirlesari: Jón Einar Jónsson, forstöðumaður Rannsóknaseturs HÍ á Snæfellsnesi

Jón hefur rannsakað æðarfugl í 10 ár. Nú er farið velta meir fyrir sér hvað meiri þang og þaraskurður hefur áhrif á æðarfuglinn. Ekki verið rannsakað hér á Íslandi. Hvers vegna er klóþang mikilvægt fyrir æðarfugl. Æðarfugl mjög háður þessu þegar ungarnir eru litlir. Ef ekkert þang þá ekkert ungauppeldi. Þangið hefur íbúa marflær ofl. Ungarnir týna þessar pöddur upp úr þangþekjunni og þangið veitir skjól fyrir ungana þegar þeir eru litlir. Gildir fyrstu 3 vikurnar áður en þeir kafa. Í Breiðafirði er tæpur þriðjungar af grunnsvæði Íslands. Klóþang ekki nema fjörur séu grýttar. Hvergi jafnmikið af botnföstum þörungum. Mikið af botndýrum. Þangið kemur upp á fjöru en þari að mjög litlu mæli. Klóþang er nýtt hjá Írum Kanada og Noregi. Klóþang er greinóttur runni allt að 2 m á hæð. Getur orðið 30 ára. Mikið af lífverum er í þessu klóþangi sem oft er talað um sem regnskóg sjávar. Þarna leynast líka smáfiskar. Stórþari skiptir æðarfuglinn litlu máli, en hann er búsvæði mikilla nytjafiskistofna. En þegar hann slitnar upp þá skiptir hann máli. Þang og þari eru fæðuuppspretta og skjól. Mikilvæg í fæðukeðjum. Mikilvæg sem búsvæði. Hver verða áhrif aukinna nýtingar? Áhrif nýtingar eru aðeins þekkt frá erlendum rannsóknum. Svæiðsbundin áhrif. Minni fæða fyrir dýr ofar í fæðukeðjum. Skjól vantar fyrir lífrík. Næringargildi. Eru bein áhrif sláttar klóþangs. Lítið af magnbundnum upplýsingum. Afleit áhrif sláttar klóþangs. Fæðuframboð fyrir æðarunga minnkar, skjól mninkar , einföldun búsvæðis, áhrif þéttleika bogkrabba, snigla, kræklings, hveldýra og hrúðukarla. Áhrif klóþangstekju á æðarfugl í Kanada eru einu rannsóknir sem eru til. Yngstu ungarnir geta ekki kafað og því háðir fæðuöflun í yfirboði sem er ekki möguleg utan klóþangs. Yfirboðið minnkar fyrir æðarungana. Þetta hefur ekki verið rannsakað á Íslandi. Fleiri þættir ráða vali æðarfugls á búsvæði en bara klóþang. Þyrfti að rannsaka samanburðasvæði með engu klóþangi. Hvað væri fuglinn að borða á hvoru svæði fyrir sig. Flókið og dýrt verkefni. Núna eru rannsóknir um uppskeru og blautvigt. Bara verið að rannsaka þarann og þangið. Ekki að svara spurningum um lífríkið. Eða hvaða áhrif aukin ásókn í þara og þang hefur á lífríkið. Jón mun leggja til að farið verið í rannsóknir á lífríkinu. Hvaða áhrif verður á það við að auka þangsláttinn.

Umræður og fyrirspurnir

Umræða um áhrif af dragnótaveiðum og laxeldi. Jón segir að ekkert sé vitað um dragnót en það sé vitað að meiri bátaumferð hefur vond áhrif á fugla. Þó er ekki margt sem truflar æðarkollur. Hugsanlega meiri inngrip með laxeldi en slátt á þara og þangi sem getur vaxið aftur. Kemur mengun frá laxaeldi? Ef meiri mengun þá getur það hugsanlega orðið til þess að það verði vöntun á súrefni. Skiptar skoðanir á þessu og ekki neinar rannsóknir til. Á Vestfjörðum hafa menn þó haft æðarrækt nálægt laxeldi og telja það hafi ef eitthvað er verið til bóta fyrir fuglinn.

Pétur frá Ófeigsfirði kynnir fréttir og tillögur frá deildum.

Svanur Steinarsson Mýra og Borgarfjarðarsýsla, Æðarræktarfélag Vesturlands. Gott vor. Allt mjög gott. Æðarvarp gekk vel mikið æti og fuglinn kom snemma. Virtist koma upp helling af ungum. Refurinn virtist vera í aukningu.

Erla Friðriksdóttir Snæfellsnes- og Hnappadalssýsla. Æðarverndarfélag Snæfellinga. Allt mjög gott og dúninn mikill. Sömu áhyggjur með mink og ref. Minkur aftur að aukast minni peningur frá sveitafélögum. Mikilar áhyggjur af þara og þangskurði.

Helga María Jóhannsdóttir Dalasýsla og A-Barðastrandasýsla Æðarvé. Æðarvarp mun fyrr af stað í vor en í fyrra. Búið að leiða út mjög snemma. Einhver æðarvörp urðu fyrir skaða af flugvargi en þau réðu einhvern til að skjóta varginn. Æðarvé á hlut í bát í Reykhólum. Miklar áhyggjur af þessari auknu ásókn í þara- og þangskurð.

Salvar Baldursson N-Ísafjarðarsýsla Dúnlandi. Svipað og hjá öðrum refur og minkur meiri. Fiskeldið í umræðu hjá þeim. Menn hafi ekki forsendur að vera brjálaðir út í þetta. En það verður að fylgjast mjög vel með. Reynsla komin af þessu í Arnarfirði. Menn með vörp þar sjá ekki neinn mun. En þarf að fylgjast með og rannsaka áhrifin.

Pétur í Ófeigsfirði Strandasýsla Æðarræktarfélag Strandasýslu. Minkurinn eiginlega horfinn allt Reyni að þakka. Sumarið gott eins og hjá öðrum.

Helgi Pálsson V-Húnavatnssýsla Æðarræktarfélag. Verðrátta mjög góð. Þetta ár mjög ólíkt fyrri árum að því leiti hvað margir æðarungar komust upp miðað við fyrri ár. Skagafjörð og Eyjafjörð allt gjörbreytt. Kríu fækkar og verpir seint. Ætið hrundi. En teistu er að fjölga. Æðarvarp byrjaði með seinni móti í vor en byrjaði með krafti þegar það byrjaði. Mikið af æðarfugl á Húnaflóa og þakti svona fersjómílur. Hvarf svo og kom svo aftur í varp. Aðalfundur haldinn 27.10 og 6 manns mættu. Styttu nafnið úr Æðarræktarfélag Húnvetninga í Æðarræktarfélag. Er að bjóða mönnum frá Ströndum að mæta á sína fundi. Þakkar stjórn og fræðsluerindi.

Jóhann Rögnvaldsson Austur-Húnvatnssýsla og Skagafjörður Æðarverndarfélag N-Vesturlands. Sama og hjá öðrum refur og minkur. Áhyggjur af hvað lítið er af minkahundum til undaneldis. Þarf að flytja inn hunda. Kannski vill ÆÍ taka þátt í kostnaði.

Margrét Rögnvaldsdóttir N-Þingeyjarsýsla og N-Múlasýsla í Vopnafjörð Æðarræktarfélag N-Austurlands. Sagði frá fundi á Raufarhöfn til að endurvekja þessa deild. Á fundinn mættu 33. Mikill áhugi á að endurvekja deildina sem nú er komin með kennitölu, samþykktir og bankareikning. Annars var sumarið gott eins og hjá öðrum. Mest um flugvarg en þó var töluvert vart við tófu og mink í Vopnafirði.

Sölu- og markaðsmál. Pétur frá Ófeigsfirði

Pétur sagði að verðið hækkaði mikið frá því í fyrra. Búið að selja 500 kg meira en í fyrra. 2.5 tonn fyrstu 9 mánuði ársins. Ekkert í birgðum frá 2015. Kg er 215.000 kr. Án VSK.

Kosningar.

Vegna óvissu með innheimtu og greiðslu félagsgjalda og þar að leiðandi kosningarrétt fundarmanna kom sú tillaga fram að allir fundarmenn gætu greitt atkvæði. Þessi tillaga var samþykkt.

Í aðalstjórn vantaði tvo aðalmenn til 3 ára. Í framboði eru Sæmundur Sæmundsson, Sigríður Magnúsdóttir og Erla Friðriksdóttir. Erla fær 31 atkvæði, Sæmundur 29 og Sigríður 28 atkvæð. Einn seðill var auður. Þannig Erla og Sæmundur taka sæti í aðalstjórn

Kjósa þarf einn varamann til 2 ára. Í framboði eru Sigrún Ólafsdóttir og Sigríður Magnúsdóttir. Sigrún fær 14 atkvæði en Sigríður 25 og er því kosin í varastjórn til 2 ára. Einn seðill er ógildur.

Ásgeir Gunnar Jónsson er kosinn einróma sem skoðunarmaður til eins árs.

Önnur mál

Kom fram fyrirspurn um hvort hægt sé að leita eftir styrk til ÆÍ. Það er hægt.

Fundarslit og kaffiveitingar kl 17:00